Studenci w akcji
Badania w warunkach nieekstremalnych

Kolejne wyzwanie dla studentów PWSZ im. Jana Grodka: wiedząc, iż różnorodność mchów i porostów na drzewach zmienia się wraz z wysokością, zapragnęliśmy zbadać te zależności na bliższych nam terenach.

Trud i potrzebny czas w zdobywaniu wierzchołków drzew jest niemałą barierą, dlatego poszukaliśmy łatwiejszych rozwiązań. Pozyskanie drewna jest jednym z głównych zadań Lasów Państwowych. Mając wśród studentów leśników, wykorzystaliśmy możliwość pozyskania zbiorów zielnikowych z ściętych dębów. W Nadleśnictwie Brzesko, Leśnictwie Melsztyn runęło 11 dębów.

Lasy w zasięgu Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Krakowie zajmują zróżnicowane krajobrazowo i geomorfologicznie tereny. Charakterystyczna jest pionowa rozpiętość obszaru, od płaskich terenów Kotliny Sandomierskiej, poprzez tereny wyżynne, aż po wysokie szczyty Beskidów. Zdecydowana większość lasów (ok. 75 proc.) leży na terenach wyżynnych i górskich. Geograficznie teren RDLP w Krakowie obejmuje od południa obszary wchodzące w skład Karpat czyli Beskid Niski, Sądecki, Wyspowy, Żywiecki, Makowski, Gorce, Małe Pieniny, Kotlinę Orawsko – Podhalańską, Pogórze Karpackie oraz obszary Wyżyny Małopolskiej  i Kotliny Sandomierskiej. Takie położenie
w głównym stopniu wpływa na warunki klimatyczne. Roczna suma opadów jest najniższa w nizinnej, północnej części i wynosi 560 – 700 mm. Cechą charakterystyczną klimatu
w terenach górskich jest występowanie pięter klimatycznych i związanych z nimi pięter roślinnych (piętro pogórza, regla dolnego i niewielkie powierzchnie w reglu górnym).
W ujęciu fitosocjologicznym największy udział mają zespoły: żyznej i kwaśnej buczyny karpackiej, grądy, boru sosnowo-dębowego i karpackiego boru jodłowego i  jodłowo-świerkowego.

Występują również rzadkie zespoły roślinne: jaworzyny górskiej, buczyn storczykowych, podgórskiego łęgu jesionowego, olszynki karpackiej, boru bagiennego, wysokogórskiego boru świerkowego, świetlistej dąbrowy.
Tak więc nasz teren badań okazał się bardzo interesujący i zróżnicowany. Już po zbadaniu bioty mchów i porostów zaledwie na 11 dębach widzimy, jak zmienia się skład gatunkowy poszczególnych grup oraz jak różny jest on w porównaniu z północnym „pakietem” gatunków z Wigierskiego Parku Narodowego.

Praca na ściętych drzewach przebiega zdecydowanie szybciej. Dokładniej można obejrzeć każdą gałązkę i dotrzeć do miejsc niedostępnych podczas wspinaczki. Jednak powstaje pytanie, czy lasy gospodarcze zapewniają odpowiednie warunki do rozwoju tak wrażliwych organizmów. Myślę, że na odpowiedź jest jeszcze za wcześnie w tym przypadku – dopiero zaczynamy nasze badania. Docelowo planujemy zweryfikować 60 dębów w południowych terenach Polski. Cel wyznaczony, a więc – do pracy…

Jeżeli ktoś planuje bądź wie, gdzie będą pozyskiwane dęby, studenci PWSZ proszą
o kontakt.

Amelia Piegdoń