Młoda sztuka w starej cerkwi. Tkanka miejsca i współczesna architektura – zaproszenie do Baligrodu

Mamy dziś gości: sympatycznych młodych ludzi, architektów oraz twórców kultury, którzy swoje pomysły postanowili zrealizować w Bieszczadach, dokładnie w Baligrodzie. Chcą Państwa zaprosić na wystawę, podczas której m.in. swoje dyplomowe projekty zaprezentują studenci Politechniki Warszawskiej, i na koncert 26 sierpnia o godz. 16. U nas opowiadają o sobie i swoim projekcie:
Województwo podkarpackie to region, który zachwyca nie tylko pięknem krajobrazu czy bogactwem tradycji ale również swoją ciekawą przeszłością historyczną i naturalnym potencjałem. Zwłaszcza obszar Bieszczad, w którym to postanowiliśmy ulokować nasze działania.

Jesteśmy grupą młodych architektów oraz twórców kultury, którym zrównoważony rozwój oraz poszanowanie dla naturalnego piękna tego miejsca szczególnie leży na sercu. Co roku, od ponad dwóch lat, w małym miasteczku Baligród adaptujemy do nowego życia zabytkową cerkiew z 1829 roku poprzez zbudowanie w jej wnętrzach artystycznej instalacji połączonej z wernisażem i koncertem. W naszej działalności staramy się odnosić z pełnym szacunkiem do zastanej historycznej tkanki miejsca, jednocześnie prezentując osiągnięcia współczesnej architektury i sztuki. Inicjatywa okazuje się być nie tylko ciekawym wydarzeniem kulturalnym ale również bodźcem do dialogu tradycji z nowoczesnością oraz potrzebnym krokiem do przywrócenia zapomnianych miejsc i budynków do świadomości ludności lokalnej.
Do tej pory udało się nam zrealizować z sukcesem dwa tego typu wydarzenia. Pierwsze w 2015 roku pt. #bieszczady oraz w roku kolejnym – pt. “Młoda sztuka w starej cerkwi”. W styczniu 2017 roku nasz projekt został wyróżniony przez prestiżowy, międzynarodowy program Future Architecture Platform, który za cel stawia sobie wyszukiwanie i propagowanie najciekawszych rozwiązań z zakresu architektury i sztuki. Nagroda jest jedynie dla nas potwierdzeniem celowości tej inicjatywy oraz potrzeby kontynuacji.

Tegoroczna wystawa i instalacja zatytułowana ”Powrót do źródeł – współczesna architektura i sztuka Bieszczad” odbędzie się już 26 sierpnia.
Wydarzenie, pod względem scenariusza, będzie kompilacją dwóch poprzednich edycji. Podczas wernisażu swoje dyplomowe projekty, tworzone na terenie Bieszczad zaprezentują studenci Politechniki Warszawskiej. Makiety i prezentacje przedstawione będą na tle specjalnie zaprojektowanej i wykonanej na tę okazję nowoczesnej instalacji artystycznej projektu Łukasza Pałczyńskiego, inicjatora wydarzenia. Na finał wernisażu, wnętrze zabytkowej cerkwi wypełni muzyka wybitnego polskiego artysty tworzącego w gatunku elektronicznej muzyki ambientowej – Bartosza Dziadosza (Pleq). Po zakończeniu tej części wydarzenia, uczestnicy przeniosą się do sąsiadującej z Baligrodem doliny Bystrego by wziąć udział w wyjątkowej kolacji na świeżym powietrzu, przygotowanej przez znakomitych szefów kuchni – Ewę i Macieja Mimiec, mieszkających obecnie na stałe w Bieszczadach i prowadzących własny hotel i restaurację „Maciejewka”. Menu kolacji inspirowane będzie tytułowym „Powrotem do źródeł”, czyli bliskim kontaktem z naturą, tradycją i historią. Taki scenariusz wydarzenia da szansę na przedstawienie tematu tegorocznej edycji z wielu perspektyw, zaczynając od wykładu i wystawy w zabytkowej cerkwi po doznania zmysłowe – koncertu i wspólnej kolacji.
Wydarzenie jest darmowe i otwarte dla każdego.

Kim jesteśmy?
Projekt Terytoria Kultury powstał w trosce o kształtowanie tożsamości narodowej i regionalnej wśród mieszkańców terenów wiejskich i peryferyjnych. Twórcy uważają, że kultura nie jest tylko domeną miast. Lata zaniedbań doprowadziły do niebezpiecznej dychotomii miasto-wieś i pauperyzacji kultury poza dużymi ośrodkami miejskimi. Kształtowanie wśród mieszkańców regionu wrażliwości na wartości dziedzictwa historycznego i kulturowego jest szczególnie ważne w dobie powszechnego dostępu do informacji i globalizacji. Projekt Terytoria Kultury pochyla się głównie nad architekturą regionu. Regionalizm we współczesnej architekturze polskiej jest częstokroć pomijany. Niewystarczająca edukacja architektoniczna (i plastyczna) skutkuje w niszczeniu obiektów historycznych a nawet zabytkowych. Założenia urbanistyczne wsi i miasteczek zostają zniszczone przez nieudolne próby modernizacji, dostosowanie do współczesnych standardów bez poszanowania tradycji i kultury miejscowej.

Terytoria Kultury to projekt zapoczątkowany w 2015 roku instalacją przestrzenną i wystawą architektoniczną w cerkwi w Baligrodzie w Bieszczadach. Studenci Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej prezentowali projekty dotyczące regionu i współczesnych interpretacji regionalizmu w architekturze.
Autor pierwszej wystawy, Łukasz Pałczyński, zwrócił uwagę, że mieszkańcy wsi nie utożsamiają się z regionem, prawdopodobnie wynika to z przesiedleńczego charakteru tych terenów Polski, ani nie dostrzegają historycznego dziedzictwa jakim jest XIX – wieczna świątynia. Pomysł kontynuowano w roku 2016 z założeniem włączenia społeczności lokalnej i przywrócenia cerkwi do świadomości mieszkańców. Instalacja architektoniczna i koncert muzyki klasycznej w przestrzeni sakralnej zgromadził rzeszę mieszkańców. Uczestnicy wernisażu nie tylko komentowali koncert, ale również fakt, że była to dla nich pierwsza wizyta w cerkwi, mimo że przechodzą obok niej codziennie. Idee realizowane w Bieszczadach przez grupę Terytoria Kultury zyskały uznanie również na arenie międzynarodowej. Projekt znalazł się pod opieką prestiżowego programu Future Architecture Platform wspierającego najbardziej nowatorskie rozwiązania z zakresu architektury i sztuki.
Dlaczego nasz projekt jest wyjątkowy?
Oferowany przez nas projekt wyróżnia przede wszystkim jego uniwersalny charakter oraz otwartość na nawiązanie dialogu z wszystkimi grupami wiekowymi. Inicjatywa skonstruowana została w taki sposób aby łączyć pozornie odległe od siebie światy ­ starego i nowego, współczesnych technologii i tradycji. W ten sposób proponowane przez nas wydarzenie działa na odbiorcę w wieloraki sposób, nie tylko odpowiadając na jego oczekiwania ale również edukując go i poszerzając horyzonty. Spełnia się to już w podstawowym założeniu projektu -­ stworzenie ultranowoczesnej pod względem designu oraz wykorzystanych technologii instalacji przez grupę młodych twórców w starej, zabytkowej cerkwi w niewielkiej miejscowości w Bieszczadach. Dodatkowym walorem przedsięwzięcia jest oprawa muzyczna, w formie wyjątkowych koncertów, w wykonaniu wybitnych polskich artystów. Jesteśmy zdania, że sztuka współczesna na najwyższym poziomie nie powinna być przedstawiana jedynie w największych ośrodkach, często bowiem jej inspiracja nie leży w mieście, ale w naturze, tradycji i historii.
Team:
Łukasz Pałczyński, Kuba Andrzejewski, Agnieszka Kołacińska, Natalia Kobylińska, Hania Raniszewska i Adrian Krężlik

Poprzednie wydarzenia:

Wystawa i realizacja instalacji #bieszczady
W 2015 roku grupa studentów wydziału architektury Politechniki Warszawskiej postanowiła przedstawić swoje projekty dotyczące obszaru Bieszczad w zabytkowych wnętrzach cerkwi w Baligrodzie. Zaprezentowane prace pokazywały autorskie interpretacje przestrzenne zastanych elementów natury i tradycji w postaci projektów budynków o konkretnych funkcjach odpowiadających na potrzeby ludzi dostrzeżone w dzisiejszych Bieszczadach.
Spotkania z lokalnymi władzami, rzemieślnikami oraz działaczami dały dodatkową możliwość lepszego poznania kontekstu miejsca­ w szczególności fenomenu łuski bystrego, wód arsenowych czy bogatej tradycji huculskiego budownictwa drewnianego. Elementem wzbogacający prezentację była specjalnie skonstruowana na tę okazję instalacja artystyczna autorstwa jednego ze studentów – Łukasza Pałczyńskiego.
Instalacja od początku miała na celu wprowadzać wyraz współczesnej tendencji w projektowaniu w zastany, bogaty historycznie klimat wnętrza cerkwi. Pomimo tego założenia, struktura umożliwiająca pokazanie plansz z projektami nie mogła być nachalna oraz nie mogła prawie niczego zasłaniać by nie odbierać wrażenia wnętrza cerkwi. Prace musiały wręcz lewitować! Sieć, czyli skonstruowane,­ transparentne drugie sklepienie było odpowiedzią na postawioną problematykę oraz chęć pozostawienia po sobie współczesnego akcentu.
Wystawę można było oglądać od 12 lipca do 5 sierpnia 2015 roku przy ul. Bieszczadzkiej 1 w Baligrodzie. Instalacja istniała do końca kwietnia 2016 roku, po czym została zdjęta w celu realizacji kolejnej instalacji „Młoda sztuka w Starej Cerkwi”.
Pomysł i projekt: Łukasz Pałczyński
Wystawa i realizacja instalacji “Młoda Sztuka w Starej Cerkwi”
Bieszczady to miejsce szczególne, które zasługuje na wydarzenia kulturalne, jakością współgrające z wrażeniami estetycznymi, na jakie wystawia nas bieszczadzki krajobraz. Po raz kolejny stworzyliśmy instalację artystyczną w surowym wnętrzu cerkwi w Baligrodzie. Przedsięwzięcie jest efektem próby popularyzacji idei crowdfundingu ­ czyli współtworzenia i współfinansowania tego typu projektów przez grupę zainteresowanych ludzi . Wykorzystaliśmy wciąż mało spopularyzowaną technologię druku 3D, która umożliwiła w szybkim czasie wykonanie wszystkich elementów.
W efekcie, każdy kto posiada drukarkę 3D, mógł zostać współtwórcą instalacji.

Pomysł i projekt: Łukasz Pałczyński, Adrian Krężlik, Kacper Radziszewski
Realizacja: Łukasz Pałczyński, Adrian Krężlik, Agnieszka Kołacińska, Natalia Kobylińska, Kuba Andrzejewski, Sara Ferrari, Gosia Kowalczyk, Kamila Kantek, Magda Mojsiejuk, Ania Szornak, Krystian Woźniak, Marysia Tańska, Karolina Modzelewska, Artem Trembach, Krzysiek Nazar, Adela Woźnica, Ola Bartczak, Antek Prokop, Maciek Wewiór, Janek Szeliga
Koncert: Hania Rani & Dobrawa Czocher\

Strona internetowa KLIK

Strona wydarzenia na Facebooku: KLIK