Wsparcie osób niepełnosprawnych i ich rodzin – konsultacje wojewódzkie

Wsparcie osób niepełnosprawnych i ich rodzin – konsultacje wojewódzkie

25 lipca br. odbyło się w Rzeszowie spotkanie w ramach konsultacji budowy systemu wsparcia osób niepełnosprawnych i ich rodzin z udziałem podsekretarz stanu w MRPiPS Elżbiety Bojanowskiej.

Miejscem, w którym odbyły się konsultacje były Warsztaty Terapii Zajęciowej w Rzeszowie.

W spotkaniu wzięli udział również parlamentarzyści: poseł Krystyna Wróblewska oraz poseł Halina Szydełko, wicewojewoda podkarpacki Lucyna Podhalicz, przedstawiciele PFRON: z-ca prezesa Zarządu ds. Finansowych PFRON Tomasz Maruszewski oraz dyrektor PFRON Oddział Podkarpacki Maciej Szymański, dyrektor Podkarpackiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ w Rzeszowie Robert Bugaj, dyrektor ZUS Oddział w Rzeszowie Ewa Papiewska-Borkowska, jak również przedstawiciele środowiskowych domów samopomocy, zakładów aktywności zawodowej, warsztatów terapii zajęciowej, domów pomocy społecznej, organizacji pozarządowych i samorządu z terenu województwa.

Podczas spotkania omówione zostały tematy dotyczące wsparcia osób niepełnosprawnych i ich rodzin, w szczególności związane z wdrażaniem mapy drogowej budowy systemu wsparcia osób niepełnosprawnych i ich rodzin wraz z jej filarami – Solidarnościowym Funduszem Wsparcia Osób Niepełnosprawnych, Pakietem społecznej odpowiedzialności i Programem „Dostępność Plus”.

Te same zagadnienia były przedmiotem konferencji prasowej, która odbyła się przed spotkaniem konsultacyjnym.

Solidarnościowy Fundusz Wsparcia

Solidarnościowy Fundusz Wsparcia osób niepełnosprawnych będzie zasilany z dwóch źródeł – z części składki odprowadzanej od wynagrodzeń na Fundusz Pracy oraz daniny solidarnościowej.

Składka odprowadzana przez pracodawców od wynagrodzeń wynosi 2,45%. Po zmianach składka będzie pobierana w tej samej wysokości, z tym że 2,30% trafi bezpośrednio na przeciwdziałanie bezrobociu, a 0,15% na fundusz wsparcia osób niepełnosprawnych. Dzięki temu pomoc osobom niepełnosprawnym zwiększy się o 650 mln złotych rocznie.

Zasadniczym źródłem finansowania funduszu wsparcia osób niepełnosprawnych będzie jednak danina solidarnościowa. Będą ją płaciły co roku te osoby fizyczne, których dochody
w danym roku podatkowym przekroczą 1 mln zł (ok. 87 tys. zł miesięcznie). Wysokość daniny solidarnościowej wyniesie 4% nadwyżki tej kwoty. Po raz pierwszy daninę najbogatsi podatnicy zapłacą od dochodów uzyskanych w 2019 roku. W efekcie do funduszu wsparcia osób niepełnosprawnych trafi w 2020 roku 1,15 mld zł. Razem z częścią składki na fundusz pracy rząd przeznaczy w ramach funduszu wsparcia osób niepełnosprawnych 1,8 mld zł.

Pakiet społecznej odpowiedzialności

Drugim filarem systemu wsparcia osób niepełnosprawnych jest pakiet społecznej odpowiedzialności. Przewiduje on szereg działań i projektów wspierających osoby niepełnosprawne i ich opiekunów. Do końca listopada br. mają zostać przeprowadzone szerokie konsultacje społeczne w tym zakresie.

Dostępność+

Trzecim filarem systemu wsparcia osób niepełnosprawnych jest zainaugurowany pod koniec kwietnia program „Dostępność+ 2018-2025”. Ma on dwa podstawowe wymiary. Pierwszy
z nich – bardziej uniwersalny i długofalowy – zakłada, że państwo w swoich działaniach będzie zawsze uwzględniać potrzeby osób z niepełnosprawnościami. Drugi wymiar – bezpośredni – to w praktyce bieżące i planowane inwestycje (budowlane, transportowe, technologiczne) polegające na modernizacji i poprawie infrastruktury, przestrzeni, środków transportu, stron internetowych czy usług, tak aby były dostosowane do potrzeb osób
z niepełnosprawnościami.

Na realizację programu „Dostępność+” w perspektywie 2018-2025 przeznaczono 23 mld zł. Źródłami finansowania są fundusze europejskie, fundusze norweskie i EOG oraz publiczne środki krajowe (budżet państwa, środki jednostek samorządu terytorialnego, środki PFRON).

Informacja o działaniach na rzecz wsparcia osób niepełnosprawnych w województwie podkarpackim, w tym wsparcia w ramach budżetu Wojewody Podkarpackiego.

Informacje ogólne.

Co roku na terenie województwa podkarpackiego status osoby niepełnosprawnej, potwierdzony stosownym orzeczeniem zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności, uzyskuje około 50 tysięcy osób, w tym 42 tysiące to osoby po 16 roku życia uzyskujące orzeczenie o stopniu niepełnosprawności oraz 8 tysięcy – osoby, które nie ukończyły 16 roku życia uzyskujące orzeczenie o niepełnosprawności.

Wśród osób dorosłych orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności rok rocznie otrzymuje ponad 11 tysięcy osób, co stanowi 26,5% z ogółu osób uzyskujących orzeczenie o stopniu niepełnosprawności (49% stopień umiarkowany – 20,5 tys. osób, 24,5% stopień lekki – 10,5 tys. osób).

Od dnia 1 września 2017 r. zmianie uległy zasady wydawania legitymacji osoby niepełnosprawnej, modyfikacji uległ też wygląd tego dokumentu. Z wnioskiem o wydanie legitymacji zgodnie z nowym wzorem wystąpiło już ponad 8 600 osób.

W ramach aktywizacji zawodowej i rehabilitacji społecznej osób niepełnosprawnych funkcjonuje 76 zakładów pracy chronionej, w których uczestnikami jest 11 115 osób oraz 13 zakładów aktywności zawodowej, zatrudniających 582 osoby niepełnosprawne według stanu na dzień 31.12.2017r. Działalność prowadzi 28 organizatorów turnusów rehabilitacyjnych (36 ośrodków uprawnionych do przyjmowania takich turnusów). W 2017 r. zostało zorganizowanych 248 turnusów rehabilitacyjnych, w których wzięło udział 1 785 osób niepełnosprawnych.

Wsparcie osób niepełnosprawnych i ich rodzin z budżetu państwa w ramach systemu świadczeń rodzinnych.

W ramach systemu świadczeń rodzinnych osoba niepełnosprawna od urodzenia, lub której niepełnosprawność powstała w dzieciństwie, wraz z opiekunem, bez względu na ich sytuację materialną mogą ubiegać się o wsparcie finansowe w formie: świadczenia pielęgnacyjnego, zasiłku pielęgnacyjnego, opłacania składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i zdrowotne. Dodatkowo, w sytuacji, gdy dochód rodziny jest niższy od kwoty 764 zł na osobę w rodzinie, przysługuje zasiłek rodzinny wraz z dodatkiem z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego.

Łącznie na wsparcie osób niepełnosprawnych w w/w zakresie (z budżetu Wojewody Podkarpackiego) wydatkowano w 2017 r. kwotę ponad 288 mln zł.

Świadczenie pielęgnacyjne otrzymało ponad 8 tys. osób, zasiłek pielęgnacyjny ok. 59 tys. osób, dodatek do zasiłku rodzinnego z tyt. kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego ponad 10 tys. osób.

Wsparcie osób niepełnosprawnych i ich rodzin w ramach systemu pomocy społecznej.

Osoby niepełnosprawne oraz rodziny z dziećmi niepełnosprawnymi mogą się ubiegać
o pomoc finansową: zasiłek okresowy, celowy czy pomoc rzeczową, a także zasiłek stały (dla osoby pełnoletniej), przy spełnieniu ogólnego kryterium dochodowego, kwalifikującego do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej. Mogą również korzystać z systemu świadczeń niepieniężnych, jak np.: usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi, usługi świadczone w ośrodku wsparcia.

W 2017r. z różnych świadczeń z tytułu niepełnosprawności skorzystało 22 tys. rodzin, tj. 35% wszystkich rodzin objętych pomocą społeczną.

Na terenie woj. podkarpackiego funkcjonuje 67 środowiskowych domów samopomocy z ilością miejsc 2 498 oraz 1 Klub Samopomocy dla 27 uczestników.

Program kompleksowego wsparcia dla rodzin „Za życiem” oraz realizacja ustawy o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”.

Głównym celem programu „Za życiem” jest wspieranie rodzin z osobami niepełnosprawnymi, a w szczególności wychowujących niepełnosprawne dzieci.

W woj. podkarpackim na realizację ustawy i Programu w roku 2017 przeznaczono środki w łącznej wysokości 2 699 tys. zł, z tego na:

• rozwój sieci ośrodków wsparcia dla osób ze spectrum autyzmu lub sprzężonymi niepełnosprawnościami: 398 tys. zł
• podwyższenie o 30% kwoty dotacji na jednego uczestnika środowiskowego domu samopomocy, dla osób ze spectrum autyzmu lub sprzężonymi niepełnosprawnościami, którzy posiadają orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności wraz ze wskazaniem konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji: 937 tys. zł.

Na rok 2018 dodatkowe środki z tego tytułu dla województwa wynoszą blisko 2,5 mln zł i przeznaczone są dla ponad 500 uczestników śds.

jednorazowe świadczenie w wysokości 4 000 zł z tytułu urodzenia się żywego dziecka, u którego zdiagnozowano ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą jego życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu – otrzymało 248 rodzin z terenu województwa podkarpackiego na kwotę 1 018 tys. zł.

W I półroczu 2018 wsparcie otrzymało 118 rodzin na kwotę 472 tys. zł,

dofinansowanie zapewnienia funkcjonowania miejsc opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 posiadających orzeczenie o niepełnosprawności lub wymagających szczególnej opieki, w ramach Resortowego programu rozwoju instytucji opieki nad dziećmi
w wieku do lat 3 „MALUCH plus” 2017-edycja specjalna „Za życiem”: 346 tys. zł.

Rządowy Program „MALUCH +” 2018.

Przewidziano fundusze zapewniające refundację zwiększonych kosztów opieki nad dziećmi niepełnosprawnymi w placówkach. Dodatkowe środki w wysokości 500 zł miesięcznie na jedno miejsce w ramach zapewnienia funkcjonowania miejsc opieki dla dzieci niepełnosprawnych otrzymały Gmina Rzeszów, Brzozów oraz jeden beneficjent niepubliczny, tj. podpisano 3 umowy dotyczące 37 miejsc opieki na łączną kwotę 222 tys. zł.

Podsumowując, na terenie województwa podkarpackiego osoby niepełnosprawne, w ramach dotychczasowego wsparcia, korzystają z pomocy szeregu instytucji, m.in.: środowiskowych domów samopomocy (67), zakładów pracy chronionej (76), zakładów aktywności zawodowej (13).

Szczególnie istotne dla osób niepełnosprawnych i ich opiekunów są rozwiązania zawarte w Programie kompleksowego wsparcia dla rodzin „Za życiem”.

Ponadto Rządowy Program „Rodzina 500+” stanowi systemowe wsparcie polskich rodzin, w tym także rodzin z dziećmi niepełnosprawnymi (podwyższone kryterium dochodowe do kwoty 1200 zł netto, w przypadku wychowywania w rodzinie dziecka niepełnosprawnego, przy kwalifikowaniu do świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko).

Również w ramach Rządowego Programu „Maluch+” przewidziano fundusze zapewniające refundację zwiększonych kosztów opieki nad dziećmi niepełnosprawnymi.

W samym 2017 r. z budżetu wojewody podkarpackiego przeznaczone zostało 291 mln zł na pomoc osobom niepełnosprawnym. Należy zaznaczyć, iż kwota ta nie obejmuje środków kierowanych z budżetu państwa na system oświaty, zdrowia, warsztaty terapii zajęciowej, zakłady aktywności zawodowej, zakłady pracy chronionej, turnusy rehabilitacyjne.

źródło informacji: Podkarpacki Urząd Wojewódzki