Odsłonięcie pomnika w hołdzie Majorowi „Hubalowi” – Henrykowi Dobrzańskiemu
W sobotę 15 sierpnia w Dobrej odbędzie się uroczystość odsłonięcia pomnika w hołdzie Majorowi „Hubalowi” – Henrykowi Dobrzańskiemu. Organizatorem jest Stowarzyszenie Rozwoju wsi Dobra oraz Społeczny Komitet Budowy Pomnika w Dobrej. Organizatorzy serdecznie zapraszają na uroczystość.
Program wydarzenia:
9.45 – uroczysta msza św. za duszę śp. majora Henryka Dobrzańskiego w kościele Podwyższenia Krzyża Świętego w Dobrej,
10.30 – przemarsz gości i uczestników pod pomnik,
10.45 – rozpoczęcie uroczystości,
11.45 – poświęcenie i odsłonięcie pomnika,
12.00 – zapalenie znicza pamięci majora „Hubala” oraz złożenie kwiatów pod pomnikiem,
12.15 – wiązanka pieśni patriotycznych,
12.30 – zakończenie uroczystości.
Uroczystość odsłonięcia pomnika w hołdzie majorowi „Hubalowi” Henrykowi Dobrzańskiemu (1897-1940) objęta została honorowymi patronatami Marszałka Województwa Podkarpackiego, Starosty Powiatu Sanockiego, Wójta Gminy Sanok oraz Patronatem Narodowym Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej Andrzeja Dudy w Stulecie Odzyskania Niepodległości.
VI wieków Dobrzańskich w Dobrej
Związki Dobrzańskich z Dobrą sięgają roku 1402, kiedy to król Władysław II Jagiełło w dniu 28 czerwca przywilejem królewskim, wystawionym w Nowym Mieście, pole Dobre w ziemi sanockiej położone szlachetnym Jaśkowi i Dmitrowi braciom stryjecznym z Ulucza, tak ich braciom prawem dziedzictwa na wieki łaskawie darował: „ W imię Pańskie Amen. Na wieczną rzeczy pamiątkę….”, „Przeto My Władysław z Bożej łaski Król Polski, Wielki Książę Litewski i dziedzic Rusi, oznajmiamy niniejszym, wszystkim teraźniejszym i przyszłym, którym wiedzieć należy, i którzy do wiadomości niniejszego Aktu przyjdą, że zważając na zasługi i rozważając z wdzięcznej wierności płynącą chętną usłużność, dla której Jan Zono i Dmitro, bracia stryjeczni z Ulucza wraz z ich braćmi, naszemu Majestatowi, bardzo się podobali, i dla której na przyszłość zwiększeniem ich wierności i pilności jeszcze bardziej podobać się mogą i chcąc ich osobliwszej łaski naszej dowodem wyszczególnić i do dalszych zasług naszych zachęcić, niżej opisane pole nasze powszechnie Dobrem zwane w ziemi sanockiej położone w granicach następujących, od wierzchołka kamienia aż po bród Hłomczański ze wszystkimi tegoż dochodami, użytkami, pożytkami i czynszami, przychodami, polami, rolami, pastwiskami, lasami, gajami, gajkami, zaroślami, chrościnami, polowaniami, łowieniem ptactwa, pasiekami, sadzawkami, łowieniem ryb, jeziorami, bagnami, młynami, rzekami, wodami i z ich ściekami i przynależnościami, wraz z całym prawem dziedzictwa cum omni enerem domino, dajemy, udzielamy, darowujemy Janowi Zońkowi i Dmitrowi i ich braciom i dzieciom i spadkobiercom prawym i życzymy sobie ażeby ci w spokojnym tej darowizny posiadaniu i dzierżeniu na wieki pozostali…” (fragment przywileju króla Władysława II Jagiełły z 28 czrewca 1402 roku pochodzący z pisma konfirmującego króla Władysława IV Wazy z 5 października 1634 roku – oblatowany w Księgach Ziemskich Lwowskich, w księdze posiadłości: tow: 77, strona 405, nr 1)
W I połowie XVII wieku Dobrzańscy z Dobrej konfirmowali u króla Władysława IV Wazy przywilej na Dobrą z 1402 roku we Lwowie 5 października 1634 roku za pośrednictwem podstarościego halickiego Jakuba Bydłowskiego: „… i proszono nas imieniem szlachetnie urodzonych Jana, Eliasza, Teodora, Simeona Cyroinka, Eustachego, Siemiona, Andrzeja Niesionów i t. dalej, Stefana, Daniela Hubały, Białowąsów, Bazylego, Teodora Dziurdziaków Dobrzańskich ażebyśmy przywilej powyższych potwierdzić i utwierdzić raczyli, której prośbie to łaskawie zadość czyniąc powyższe, przywilej we wszystkich jego punktach, klauzulach, artykułach, warunkach potwierdzić umyśliliśmy jak to niniejszem czynimy i potwierdzamy o ile prawu powszechnemu się nie sprzeciwia i dotąd w używaniu zostaje, konfirmujemy i ratyfikujemy niniejszym pismem, stanowiąc aby znaczenie i siły wiecznej trwałości posiadał…” (fragment konfirmacji przywileju z 1402 roku podpisanej przez króla Władysława IV we Lwowie 5 października 1634 roku).
Do końca XVII wieku, prócz wymienionych wyżej lini rodowych: Nisiewiczów Dobrzańskich, Hubalów Dobrzańskich, Białowąsów (Białasów), Dziurdziewiczów Dobrzańskich, wyodrębniły się dalsze: Częstopianów, Demkowiczów Dobrzańskich, Gackiewiczów, Hnatusków-Junczyków, Hryckiewiczów Stalonych i Sokołowiczów.
Pod koniec XVII wieku nastąpił podział wsi na Dobrą Szlachecką należącą do Dobrzańskich i Dobrą Rustykalną należąca w późniejszych czasach do starostwa sanockiego jako królewszczyzna. W okresie I Rzeczpospolitej Dobra miała 16 przysiółków, w tym m.in. Rzeczki, Czerlena, Chroborowce, Pererowce, Pleszawa, Ratny, Ratnówka, Siemowica i Dobrzanka, w której zamieszkiwały pierwsze pokolenia Dobrzańskich. Istniały tu tereny ze słonymi źródłami i warzelnie soli.
W roku 1780 Dobra Szlachecka należała do 22 przedstawicieli rodu Dobrzańskich. Pod koniec XVIII wieku żyło tu 150 rodzin szlacheckich rodu Dobrzańskich, którzy nie byli już współ właścicielami cząstkowymi Dobrej. W roku 1772 Dobra została sprzedana Piotrowi Starzyńskiemu. Próbę odnowienia własności rodowego gniazda podjął w roku 1828 justycariusz Kalikst Dobrzański wraz z Teodorem de Targonde z Łodziny zakupili Dobrą, którą współdziedziczyła po roku 1855 Izabela Dobrzańska, córka Kaliksta, jako współwłaścicielka własności tabularnej.
Znani przedstawiciele rodu Dobrzańskich:
Jerzy Hubal-Dobrzański (1740-1826), absolwent szkoły rycerskiej, szambelan JKM króla Stanisława Augusta, major Legionów Polskich we Włoszech, uczestnik kampanii napoleońskich, kawaler orderu Virtuti Militari, marszałek sejmikowy powiatu opatowskiego ziemi sandomierskiej, właściciel klucza bestwińskiego i Czańca z zamkiem,
Aleksander Dobrzański (1766-1831), biskup rzymskokatolicki, leontopolitański, sufragan i dziekan kapituły sandomierskiej,
Jan de Dobra Nisiewicz Dobrzański (1780-1836), adwokat, profesor i rektor Uniwersytetu Lwowskiego,
Jan Dobrzański (1819-1886), nauczyciel młodego Adama Sapiehy, późniejszego kardynała i metropolity krakowskiego, pisarz i publicysta. Dyrektor polskiej sceny teatralnej w Teatrze Skarbkowskim we Lwowie.
Henryk Dobrzański „Hubal”(1897-1940), major WP, kawalerzysta, olimpijczyk, dowódca Wydzielonego Oddziału WP w okresie od listopada 1939- do kwietnia1940 roku,
Major Henryk Dobrzański „Hubal” (1897-1940)
Urodził się 22 czerwca 1897 roku w Jaśle jako drugie dziecko Henryka i Marii z Lubienieckich. Przodkowie Majora ze strony ojca wywodzili się z Dobrej, z której to na początku XVIII w. wyszedł Józef Hubal-Dobrzański (1695-1727). W latach 1903-1914 młody Dobrzański uczęszczał do I i II Wyższej Szkoły Realnej w Krakowie.
Po wybuchu I wojny światowej, Dobrzański jako absolwent kursu w Polskich Drużynach Strzeleckich w maju 1915 roku w stopniu kaprala, został odkomenderowany do plutonu kawalerii sztabowej przy Komendzie Legionów Polskich, a następnie do 3 szwadronu 2 Pułku Ułanów Legionów Polskich.
W listopadzie 1918 roku został ułanem 2 Pułku Ułanów Wojska Polskiego. W trakcie walk polsko – ukraińskich Dobrzański dowodził oddziałem wydzielonym w grupie mjr Juliana Stachiewicza. Z końcem 1918 roku jako chorąży przejął dowództwo szwadronu „Odsieczy Lwowa” w dywizji płk Władysława Sikorskiego. Za okazane męstwo i czyny bojowe podczas walk o utrzymanie Galicji Wschodniej został odznaczony trzykrotnie Krzyżem Walecznych.
Po wybuchu wojny z Rosją Sowiecką ppor. Dobrzański wziął udział we wszystkich walkach podczas ofensywy kijowskiej. Niebywałe męstwo a także zdolności dowódcze wykazał w czasie kontrofensywy 1 Armii Konnej Budionnego w walkach pod Komarowem. Za brawurową akcję pod Borowem, odznaczony został Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari i po raz czwarty Krzyżem Walecznych, awansowany do stopnia porucznika. Po zakończeniu wojny pułk został przeniesiony do garnizonu w Bielsku. W latach 1922–1923 był słuchaczem Centralnej Szkoły Jazdy w Grudziądzu, tam też rozpoczął jeździecką karierę sportową. W roku 1925 powołany został do Grupy Przygotowawczej Sportu Konnego w Warszawie.
Na Międzynarodowym Konkursie Hippicznym w Nicei, Dobrzański obok licznych sukcesów indywidualnych, zdobył dla Polski drużynową nagrodę – przechodni Puchar Narodów. W tym samym roku podczas zawodów w Londynie osiągnął najlepszy wynik wieczoru, wykonując na koniu „Fagas” dwa bezbłędne przejazdy. Za wyczyn ten otrzymał od księcia Walii Edwarda złotą papierośnicę z wygrawerowaną dedykacją: „The best individual score of all officers of all nations” a w zawodach w Aldershot zajął pierwsze miejsce. W 1926 roku ponownie reprezentował Polskę na zawodach hippicznych w Nicei, Rzymie, Neapolu i Mediolanie. W latach 1927-1928 na I i II Międzynarodowym Konkursie Hippicznym w Warszawskich Łazienkach zwyciężał w konkursie „Rzeki Wisły”, zajmując kolejno pierwsze i drugie miejsce. W 1928 roku wszedł w skład reprezentacji polskich jeźdźców na IX Letnie Igrzyska Olimpijskie w Amsterdamie. Major Dobrzański reprezentował Polskę na 11 międzynarodowych konkursach hippicznych, zdobywając 3-I miejsca, 1-II miejsce, oraz 24 dalszych.
W pierwszych dniach września 1939 roku major Dobrzański został zastępcą dowódcy 110 Pułk Ułanów, kierującego się w stronę Wilna. Po wkroczeniu Armii Czerwonej na terytorium Polski, dowodząc resztkami żołnierzy ze 110 i 102 pułku ułanów, kierował marszem na pomoc broniącej się Warszawy. Po kapitulacji Warszawy mjr Dobrzański ogłosił żołnierzom swą decyzję nie zdejmowania munduru i przebijania się na Węgry z zamiarem dotarcia do Francji. W październiku 1939 roku oddział dotarł w rejon Gór Świętokrzyskich. W październiku Major Hubal podjął decyzję o pozostaniu w kraju. Organizował konspiracyjne placówki oporu tzw. ośrodki bojowe. Z zebranych żołnierzy zorganizował Oddział Wydzielony Wojska Polskiego pod własnym dowództwem jako ostatniej regularnej formacji zbrojnej na ziemiach II RP. 13 marca 1940 roku Major Hubal otrzymał rozkaz demobilizacji oddziału lub jego zmniejszenie. Nękany przez Niemców licznymi obławami i zasadzkami, oddział ciągle zmieniał miejsce postoju, unikając postojów z obawy przed represjami na mieszkańcach. Z końcem kwietnia, oddział przeniósł się w lasy spalskie, gdzie rankiem 30 kwietnia 1940 roku w okolicy Anielina, oddział „Hubala” został zaatakowany i ostrzelany. Major Henryk Dobrzański „Hubal” w trakcie wycofywania się poniósł śmierć.
Ostatnie komentarze