Postanowieniem prezydenta RP z 25 lipca br. tytuł profesora nauk medycznych i nauk o zdrowiu w dyscyplinie nauki o zdrowiu otrzymała Elżbieta Cipora. Tym samym posiada najwyższą, możliwą do uzyskania rangę naukową. Prezentujemy wywiad z panią profesor, przeprowadzony już po tym doniosłym wydarzeniu.

Jest pani jedną z nielicznych pielęgniarek, profesorów nauk medycznych i nauk o zdrowiu w Polsce oraz pierwszym profesorem w tej dziedzinie wywodzącym się z Uczelni Państwowej im. Jana Grodka w Sanoku. Jaka była pani droga do uzyskania tego najwyższego tytułu naukowego?
Pracę w sanockiej uczelni, wówczas Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej rozpoczęłam w 2003 r. z chwilą utworzenia kierunku pielęgniarstwo, którego byłam jednym z głównych inicjatorów. Byłam wtedy magistrem dydaktyki medycznej ze specjalizacją II stopnia w zakresie nauczania pielęgniarstwa. W 2008 r. uzyskałam stopień doktora nauk medycznych w Akademii Medycznej w Gdańsku na podstawie rozprawy doktorskiej przygotowanej pod kierunkiem prof. dr. hab. n. med. Ireny Doroty Karwat dotyczącej analizy przyczyn hospitalizacji pacjentów w Oddziale Chirurgii w Sanoku oraz rodzajów potrzeb zdrowotnych populacji powiatu sanockiego. Stopień doktora habilitowanego nauk medycznych i nauk o zdrowiu uzyskałam w 2019 r. w Warszawskim Uniwersytecie Medycznym, w oparciu o cykl publikacji na temat epidemiologii, profilaktyki i wybranych uwarunkowań życia kobiet z rozpoznaniem raka piersi oraz na podstawie oceny innych osiągnięć naukowych, dydaktycznych i organizacyjnych. W lipcu 2024 r. Prezydent RP nadał mi tytuł profesora nauk medycznych i nauk o zdrowiu w dyscyplinie nauki o zdrowiu.

Jak przebiegała procedura wniosku o nadanie tytułu profesora i czy wiadomo już kiedy odbędzie się uroczystość wręczenia nominacji w Pałacu Prezydenckim?
W drugiej połowie 2023 r. złożyłam wniosek do Rady Doskonałości Naukowej w Warszawie o przeprowadzenie postępowania w sprawie nadania tytułu profesora wraz z przygotowanym autoreferatem i wymaganymi załącznikami. W autoreferacie zawarłam m.in. opis kariery naukowej i zawodowej, a także przedstawiłam inne istotne informacje dotyczące mojej osoby, w tym m.in. opiekę naukową nad doktorantami, autorstwo i recenzje publikacji krajowych i międzynarodowych, uczestnictwo w pracach zespołów badawczych i zespołów eksperckich. Postępowanie w sprawie nadania tytułu profesora zostało wszczęte w listopadzie 2023 r. Istotnym etapem w tej procedurze było powołanie pięciu recenzentów, którzy dokonali oceny całokształtu mojego dorobku. W kwietniu br. Prezydium RDN podjęło decyzję o wystąpieniu do Prezydenta RP o nadanie mi tytułu profesora w dziedzinie nauk medycznych i nauk o zdrowiu, w dyscyplinie nauki o zdrowiu. Z Kancelarii Prezydenta otrzymałam kopię postanowienia, gratulacje oraz informację, iż odrębnie zostanie przysłane zaproszenie na uroczystość wręczenia nominacji profesorskiej w Pałacu Prezydenckim. Na dzień dzisiejszy jeszcze nie wiem, kiedy odbędzie się ta uroczystość.

Jaka problematyka jest Pani główną specjalizacją naukową?
Moje zainteresowania naukowe skupiają się głównie wokół epidemiologii, zdrowia publicznego i onkologii. Szczególnie interesują mnie zagadnienia dotyczące profilaktyki, diagnozowania, leczenia, opieki i wybranych uwarunkowań jakości życia pacjentów z rozpoznaniem choroby nowotworowej. W ostatnich latach realizowałam i nadal realizuję badania wśród kobiet z rozpoznaniem raka piersi, ściśle współpracuję z Podkarpackim Ośrodkiem Onkologicznym w Brzozowie. Prace doktorskie, które prowadzę również dotyczą onkologii, a w szczególności przystosowania do choroby nowotworowej, ryzyka wystąpienia depresji, akceptacji choroby i satysfakcji z życia kobiet z rakiem piersi.

Patrząc z perspektywy czasu: w jakiej działalności odnajduje się Pani najbardziej – pisaniu publikacji naukowych, prowadzeniu wykładów ze studentami, czy pracy rektorskiej na Uczelni?
Bardzo lubię swoją pracę, zarówno dydaktyczną, jak i naukową. Te dwa rodzaje działalności w mojej ocenie wzajemnie się uzupełniają. W swojej karierze zawodowej pełniłam różne funkcje kierownicze w Uczelni: w latach 2005-2008 byłam dyrektorem Instytutu Pielęgniarstwa, w latach 2008-2012 prorektorem ds. dydaktyki, następnie w dwóch kadencjach (2012-2016 i 2016-2020) rektorem, a w kadencji 2020-2024 prorektorem. Praca dydaktyczna, naukowa i organizacyjna zawsze stanowiła dla mnie duże wyzwanie, ale jednocześnie dawała mi wiele satysfakcji, szczególnie gdy udało się rozwiązać problemy i osiągnąć wyznaczone cele.

Do niedawna w Uczelni Państwowej pełniła pani funkcję prorektora. Proszę powiedzieć czym teraz będzie pani zajmowała się w Uczelni.
Nadal jestem nauczycielem akademickim w Instytucie Medycznym, redaktorem naczelnym Zeszytów Naukowych PWSZ, a od niedawna kierownikiem projektu naukowego pn. „Zachowania zdrowotne podstawą profilaktyki najczęściej występujących chorób nowotworowych”. Celem tego projektu jest zdiagnozowanie sytuacji mieszkańców powiatu sanockiego w obszarze zachowań prozdrowotnych i antyzdrowotnych w zakresie profilaktyki najczęściej występujących nowotworów, opracowanie planu naprawczego oraz wdrożenie edukacji zdrowotnej i innych działań profilaktycznych w celu poprawy zdrowia lokalnej społeczności w obszarze chorób nowotworowych. Projekt adresowany jest do wszystkich mieszkańców naszego powiatu. Zapraszam Państwa do udziału w badaniach, które rozpoczną się w najbliższym czasie.

Jakie wyzwania stawia Pani jeszcze przed sobą po uzyskaniu najwyższego tytułu naukowego?
Będę w dalszym ciągu kontynuować działania już rozpoczęte o charakterze dydaktycznym i naukowym oraz angażować się w rozwój kadry naukowej naszej uczelni. Pod moim kierunkiem nauczyciele akademiccy prowadzą badania naukowe, w tym międzynarodowe. W ubiegłym roku jeden z moich doktorantów uzyskał z wyróżnieniem stopień doktora nauk medycznych i nauk o zdrowiu, a jeszcze w tym miesiącu planowana jest obrona kolejnej pracy doktorskiej, która również została wysoko oceniona przez recenzentów. Nadal będę rozwijać współpracę z ośrodkami naukowymi z Polski i z zagranicy oraz z redakcjami czasopism medycznych. Planuję opracowanie skryptu dla studentów z przedmiotu onkologia oraz realizację kolejnych działań w zakresie profilaktyki chorób nowotworowych.

Rozmawiał Piotr Paszkiewicz

Fot. arch. pryw. Elżbiety Cipory