Nic nie trwa wiecznie, wszystko ulega przeobrażeniom. Świat zmienia się dynamicznie – wiadomo to nie od dziś. W obecnym czasie jednak można odnieść wrażenie, że te przemiany zachodzą jakby szybciej. Wynika to w dużej mierze z błyskawicznego rozwoju technologii. Jednym z bardziej dobitnych przykładów jest Przemysł 4.0, koncepcja, która rewolucjonizuje podejście do produkcji i zarządzania procesami produkcyjnymi. W samym centrum tej transformacji leży integracja Internetu Rzeczy (IoT), zaawansowanego oprogramowania i sztucznej inteligencji (AI). Połączenie tych technologii to ogromna siła, umożliwiająca tworzenie inteligentnych systemów, które poprawiają efektywność, redukują koszty, a co równie istotne – otwierają na oścież drzwi do nowych modeli biznesowych. W poniższym artykule przybliżymy właśnie ten nowy świat!

Od wynalazku telegrafu do Internetu Rzeczy: Krótka historia rozwoju technologii

Rozwój technologii to bardzo pasjonująca droga, którą warto prześledzić, by zrozumieć współczesny fenomen wielu zagadnień. W kontekście internetu wszystko zaczęło się od prostych systemów komunikacji – na długo jeszcze przed powstaniem globalnej sieci. Przełomem był zdecydowanie telegraf wynaleziony w XIX wieku. Pozwalał na przesyłanie wiadomości na odległość za pomocą impulsów elektrycznych.

Kolejnym krokiem było wynalezienie telefonu. To już inny rodzaj przełomu, silniejszy, bo pozostał z nami do dziś. W XX wieku ten rozwój jeszcze bardziej przyśpieszył – wszystko za sprawą komputerów. Początkowo były to wielkie maszyny dostępne dla nielicznych, używane do wielkich rządowych projektów. Kwestią czasu jednak było, że urządzenia te staną się bardziej powszechne. Pomógł tu postęp w dziedzinie elektroniki, powstanie tranzystorów i mikroprocesorów.

Absolutnie przełomowym wydarzeniem było zaś stworzenie sieci ARPANET w latach 60., która połączyła pierwsze komputery w ramach eksperymentalnego systemu komunikacji. To właśnie protoplasta współczesnego internetu. W latach 90. wraz z pojawieniem się World Wide Web internet stał się dostępny dla coraz większej rzeszy ludzi. Nowe technologie, jak Wi-Fi czy sieci mobilne otworzyły zaś drogę do połączenia urządzeń na niespotykaną nigdy wcześniej skalę. Na tak silnym fundamencie bazuje dziś IoT – koncepcja łączenia urządzeń codziennego użytku z internetem w celu automatyzacji i zbierania danych.

IoT: Podstawa inteligentnych fabryk

Przybliżyliśmy tło historyczne, aby pokazać, że to, co obserwujemy obecnie, to konsekwencja bardzo długiego procesu, który w dalszych latach będzie dalej ewoluował. Dziś IoT obejmuje praktycznie wszystkie dziedziny – od inteligentnych domów po miasta, umożliwiając urządzeniom wymianę informacji i podejmowanie trafnych decyzji w czasie rzeczywistym. Nie można z tego w żaden sposób zrezygnować, czy przejść obok tematu obojętnie.

IoT to podstawa inteligentnych fabryk, pozwalając na monitorowanie maszyn, procesów i środowiska produkcyjnego. Czujniki zbierają dane o najważniejszych parametrach, jak temperatura, ciśnienie, wibracje czy zużycie energii. Dzięki temu można szybko reagować, gdy zostaną wykryte nieprawidłowości. Jednym z lepszych przykładów zastosowania IoT w przemyśle jest predictive maintenance – predykcyjne utrzymanie ruchu. Analiza danych pochodząca z czujników pozwala przewidywać awarie i zapobiegać przestojom. Przekłada się to znacząco na obniżenie kosztów operacyjnych. Systemy IoT można też z powodzeniem wykorzystać do zarządzania energią, dzięki czemu zużycie prądu monitorowane jest w czasie rzeczywistym. Zwiększa to optymalizację także i w tym kluczowym zakresie.

Zaawansowane oprogramowanie: Mózg operacji

Nie mniejsze znaczenie w Przemyśle 4.0 ma zaawansowane oprogramowanie, które ułatwia zarządzanie i optymalizację procesów. Specjalnie dedykowane platformy do analizy danych są tak skonstruowane, by przetwarzać ogromne ilości informacji w czasie rzeczywistym. Zawsze mamy rękę na pulsie, więc decyzje biznesowe są adekwatne do sytuacji i aktualnych potrzeb.

Warto zwrócić tu szczególną uwagę na Systemy ERP (Enterprise Resource Planning), które łatwo zintegrować z IoT i połączyć tą siecią wszystkie działy firmy – od produkcji, przez logistykę, po sprzedaż. Równie ciekawie prezentują się systemy MES (Manufacturing Execution Systems), odpowiedzialne za monitorowanie oraz sterowanie procesami produkcyjnymi. Ich najważniejszym zadaniem jest spójność oraz optymalizacja. Firmy dzięki nim są w stanie śledzić każdy etap produkcji, rozpoznając wąskie gardła i błyskawicznie reagować na problemy.

Współpraca między ERP a MES jest tu więc niezwykle istotna, gdyż pozwala na stworzenie w pełni kompleksowego środowiska zarządzania produkcją. W konsekwencji eliminuje to stratę czasu i zasobów. Pamiętajmy również, że do nowoczesnych rozwiązań w zakresie oprogramowania zalicza się też aplikacje chmurowe. Umożliwiają dostęp do danych oraz zarządzanie nimi z dowolnego miejsca na świecie.

Sztuczna inteligencja: Motor innowacji

Kolejna odsłona rewolucji Przemysłu 4.0 to pojawienie się sztucznej inteligencji, która wprowadziła automatykę na jeszcze wyższy poziom. Algorytmy uczenia maszynowego są zaprojektowane w ten sposób, by niezwykle precyzyjnie analizować dane zebrane przez IoT i na tej podstawie dostarczać rekomendacje oparte na wzorcach. Takich, które człowiek nie byłby w stanie dostrzec. AI to jednak dużo więcej – to automatyzacja procesów decyzyjnych, co przyczynia się do przyspieszenia reakcji na zmiany w środowisku produkcyjnym.

W przemyśle AI jest z powodzeniem wykorzystywana do optymalizacji łańcuchów dostaw, personalizacji produktów czy wprowadzania robotów współpracujących, tzw. cobotów, w procesy produkcyjne. Jednym z lepszych przykładów fabryka Tesli. AI steruje tam robotami w czasie rzeczywistym, aby dostosować produkcję do aktualnego zapotrzebowania. AI ma też niezwykle ważną rolę w analityce predykcyjnej, dzięki czemu identyfikuje potencjalne ryzyka i na tej podstawie proponuje strategie ich minimalizacji. Jest też w stanie rozpoznawać obrazy, co umożliwia monitoring jakości produktów i eliminację wad produkcyjnych – jeszcze przed opuszczeniem linii montażowej.

Doskonałym podsumowaniem niech stanie się ten oto cytat Wojciecha Holeksego, założyciela firmy Internetum: “Przemysł 4.0 to nie tylko technologia, ale przede wszystkim nowy sposób myślenia o produkcji i biznesie. Automatyzacja, IoT i sztuczna inteligencja tworzą ekosystem, w którym człowiek i maszyna współpracują w harmonii, zwiększając wydajność i innowacyjność. To przyszłość, którą tworzymy już dziś”. Zachęcamy przy okazji do bliższego poznania Pana Wojciecha, zaczynając od odwiedzin na jego profilu w LinkedIn – https://www.linkedin.com/in/williamholeksa/.