W dniach od 20 do 30 stycznia odbędą się Dni Pamięci o Ofiarach Holokaustu na Podkarpaciu, które są organizowane są już po raz siedemnasty. We współorganizację tych dni wraz z Uniwersytetem Rzeszowskim w 2012 r. włączył się Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie i organizuję je corocznie.

Wydarzenia związane z tym dniem odbędą się w kilkunastu miastach i miejscowościach regonu m.in. w Rzeszowie, Krośnie, Korczynie, Przemyślu, Lubaczowie, Jarosławiu, Leżajsku, Wiśniowej, Tyczynie, Błażowej i w Sanoku. Podczas obchodów odbywają się modlitwy za pomordowanych Żydów, prelekcje, wykłady, sesje naukowe poświęcone stosunkom polsko-żydowskim, kulturze i zagładzie. Prezentowane są pokazy filmowe, okolicznościowe wystawy oraz wspomnienia ocalałych świadków tamtych wydarzeń.

Na ziemi sanockiej obchody odbędą się w dniach 22-24, 30 stycznia 2025 r.  Poniżej program wydarzeń:

 

 SANOK

22 stycznia 2025r. 

Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku, ul. Rybickiego 3

 godz. 10.00 – 11.00 – Warsztaty edukacyjne dla młodzieży – Katarzyna Krowiak (Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku)

 godz. 11.00 – 12.00  – Zwiedzanie z przewodnikiem obiektów kultury żydowskiej w Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku

23 stycznia 2025r. 

Godz. 10.00 – 10.30  – Sesja: Ocaleni i ratujący. Holocaust Żydów na terenie Podkarpacia. (Aula Uczelni Państwowej im. Jana Grodka w Sanoku, ul. Mickiewicza 21). Prowadzenie sesji: dr Joanna Potaczek (Centrum Dialogu Między Religiami i Narodami, Zespół Szkół nr 1 w Sanoku, przewodnik Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku) oraz Wojciech Pajestka (Uczelnia Państwowa im. Jana Grodka w Sanoku)

  • Wystąpienia władz Uczelni Państwowej im. Jana Grodka w Sanoku i Zespołu Szkół nr 1 w Sanoku: dr hab. Mateusz Kaczmarski, prof. UP – Rektor Uczelni, Renata Gromek – Dyrektor Zespołu Szkół
  • Wystąpienia przedstawicieli władz miejskich i powiatowych oraz innych zaproszonych gości
  • Historia Obchodów Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu na Podkarpaciu, dr Joanna Potaczek (Centrum Dialogu Między Religiami i Narodami, Zespół Szkół nr 1 w Sanoku, przewodnik MBL w Sanoku)

Godz. 10.30 – 10.50   – Opowiadania żydowskie na podstawie utworów Jerzego Wojtowicza, dr Anita Wolanin (Zespół Szkół nr 1 w Sanoku). Recytacja utworów poety Jerzego Wojtowicza w wykonaniu uczniów z Zespołu Szkół nr 1 w Sanok

Godz.  10.50 – 11.10    – Ocaleni i ratujący. Holocaust Żydów na terenie Podkarpacia – zarys problematyki, dr Joanna Potaczek (Centrum Dialogu Między Religiami i Narodami, Zespół Szkół nr 1 w Sanoku, przewodnik MBL w Sanoku)

Godz.  11.10 – 12.40  – Rodzinne doświadczenia potomków ocalałych i ratujących: 

  • Sally Mizroch (USA) – Galicyjskie korzenie rodziny Sally Mizroch i jej losy w okresie Zagłady
  • Tamar i Szmuel Halpern (Izrael) –Losy rodziny Tamar i Szmuela Halpern w okresie II wojny światowej i w czasach powojennych
  • Nina i Mark Talbot (USA) –Losy rodziny Niny i Marka Talbot w okresie II wojny światowej o po jej zakończeniu
  • Jeffrey Cymbler (USA) – Galicyjskie korzenie rodziny Jeffreya Cymblera i jej losy w czasie Zagłady
  • Romuald Zwonarz – Historia ratowania Żydów podczas Zagłady

 Godz.  13.00 – 13.30   –Inscenizacja Ostatnia zima w kryjówce milczenia oraz występ muzyczny młodzieży z Zespołu Szkół nr 1 w Sanoku (Inscenizacja na podstawie historii Stefanii i Helenki Podgórskich – dziewczynek, które uratowały z Zagłady 13 Żydów w Przemyślu); Słowo wstępne dr Adam Rossmanith (Zespół Szkół nr 1 w Sanoku)

 Godz. 13.30 – 13.40 – Otwarcie wystawy Ewy Michałowicz-Smarzewskiej Dzielnica Argentyna, przedstawiającej prace dotyczące nieistniejących dziś miejsc, w których kiedyś żyli Żydzi

 Godz. 13.40 – 14.05  – Emisja filmu Przekraczając rzekę: z Polski do raju, reż. Allan Novak (kanada) Film opowiada historię żydowskiego rodzeństwa Fink z Sanoka, które przetrwało Zagładę.

 Godz. 15.30 – Uczczenie ofiar Holocaustu – sanockich Żydów zamordowanych podczas II wojny światowej. (Cmentarz żydowski w Sanoku, róg ulicy Kiczury i Głogowej)

  • Historia Zagłady Żydów sanockich i ich mordu na cmentarzu żydowskim w Sanoku, dr Joanna Potaczek
  • modlitwa za ofiary Holocaustu, przedstawicieli: społeczności żydowskiej, kościoła rzymskokatolickiego, cerkwi prawosławnej, cerkwi greckokatolickiej, kościoła polskokatolickiego, kościoła starokatolickiego
  • odczytanie części imion i nazwisk zamordowanych tam Żydów
  • złożenie kamieni pamięci z imionami i nazwiskami zamordowanych na tym cmentarzu Żydów. (Kamienie zostały wykonane przez osadzonych z Zakładu Karnego w Uhercach Mineralnych)
  • akcent muzyczny w wykonaniu uczniów z Zespołu szkół nr 1 w Sanoku
  • złożenie kwiatów i zapalenie zniczy

 Godz. 17.00   – Prezentacja książki autorstwa Katarzyny Twardak Świat Żydów sanockich (Miejska Biblioteka Publiczna w Sanoku, ul. Lenartowicza 2)

 

ŁUPKÓW

24 stycznia 2025r.

 Godz. 17.00  – Spotkanie Ocaleni i ratujący Żydów podczas Holocaustu. (Zakład Karny w Łupkowie, Łupków 45):

  • Historia Obchodów Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holocaustu na Podkarpaciu– dr Joanna Potaczek (Centrum Dialogu Między Religiami i Narodami, Zespół Szkół nr 1 w Sanoku, przewodnik Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku)
  • Życie w ukryciu podczas Holokaustu, na przykładzie żydowskiej rodziny Ressler uratowanej w Niewodnej koło Strzyżowa przez polską rodzinę Świętoniów – studium przypadku– dr hab. prof. UR Wacław Wierzbieniec (Uniwersytet Rzeszowski)
  • Rodzinne doświadczenia potomków ocalałych z Holocaustu:
    – Sally Mizroch (USA)
    – Nina i Mark Talbot (USA)
  • Sylwetki osób ratujących Żydów na terenie ziemi sanockiej i Bieszczadów– Artur Górecki (Centrum Dialogu Między Religiami i Narodami, przewodnik Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku)
  • wieczór szabatowy

 

UHERCE MINERALNE 

30 stycznia 2025r. 

 Godz. 11.00 – 13.00 – Ocaleni i ratujący Żydów podczas Holokaustu. (Zakład Karny w Uhercach Mineralnych, Uherce Mineralne 153)

  • Historia Obchodów Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu na Podkarpaciu
  • Ocaleni i ratujący – Holokaust Żydów na ziemi sanockiej- zarys problematyki, dr Joanna Potaczek (Centrum Dialogu Między Religiami i Narodami, Zespół Szkół nr 1 w Sanoku, przewodnik Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku)
  • Rodzinne doświadczenia potomków ratujących Żydów w czasie Zagłady:
    – Romuald Zwonarz (Syn Sprawiedliwych wśród Narodów Świata) – Historia ratowania
    – Sylwetki osób ratujących Żydów na terenie ziemi sanockie i Bieszczadów, Artur Górecki (Centrum Dialogu Między Religiami i Narodami, przewodnik MBL w Sanoku)
  • otwarcie wystawy Ewy Michałowicz-Smarzewskiej Dzielnica Argentyna, przedstawiającej prace dotyczące nieistniejących dziś miejsc, w których kiedyś żyli Żydzi

 

 

Obchody XVII Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu na Podkarpaciu odbędą się pod patronatem Władysława Ortyla Marszałka Województwa Podkarpackiego. Patronat Obchodów na Ziemi Sanockiej objął dr Piotr Uruski, Poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej.

Na ziemi sanockiej współorganizatorami wydarzeń m.in. będą: Urząd Miasta Sanoka, Starostwo Powiatowe w Sanoku, Uczelnia Państwowa im. Jana Grodka w Sanoku, Zespół Szkół nr 1 w Sanoku, Centrum Dialogu Między Religiami i Narodami, Miejska Biblioteka Publiczna w Sanoku, Muzeum Historyczne w Sanoku, Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku, Zakład Karny w Łupkowie, Zakład Karny w Uhercach Mineralnych, Urząd Gminy Komańcza, Agnieszka Jankowska „Junosza” Sanok, Stowarzyszenie na rzecz Ochrony Dziedzictwa Żydów Ziemi Dukielskiej „Sztetl Dukla”, II Liceum Ogólnokształcące w Sanoku, Zespół Szkół nr 5 w Sanoku.

 

Szczegółowy plan obchodów XVII Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu na Podkarpaciu znajdziecie państwo w poniższym linku.

Plan obchodów XVII Dni Pamięci o Ofiarach Holocaustu na Podkarpaciu_2025

Tagi: dni pamięci o ofiarach holokaustu na podkarpaciużydzi