Dziennikarze – seniorzy w akcji

Radio SoVo to wyjątkowe miejsce w wirtualnym świecie. To pierwszy portal internetowego radia w Polsce, którego audycje oraz materiały wideo są przygotowywane przez osoby z niepełnosprawnością intelektualną oraz przez seniorów. Radio tworzą dziennikarze – amatorzy z kilkunastu miast z całego kraju, w tym również dziennikarze z Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Sanoku.

SoVo-dostępne radio internetowe

Dziennikarze - seniorzy w akcji„SoVo – dostępne radio internetowe” to ogólnopolski projekt którego celem jest podniesienie kompetencji cyfrowych osób dorosłych. Projekt oparty jest na uznanej w Europie dobrej praktyce Polskiego Stowarzyszenia na Rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną (PSONI), a sfinansowany został ze środków unijnych. Przedsięwzięcie posiada trzy główne elementy: portal radiowy (wystartował w połowie grudnia 2020 roku), grupy radiowe, szkolenia i warsztaty.

– Portal radiowy czyli www.radiosovo.pl to najważniejszy element całego projektu. Znajdują się tam zarówno audycje radiowe, materiały wideo jak i materiały edukacyjne w specjalnej zakładce „Biblioteka”. Wszystko autorstwa dziennikarzy, specjalistów i ekspertów naszego projektu. Każdy, bez względu na wiek i miejsce zamieszkania znajdzie tam coś ciekawego i rozwijającego – zaprasza Magdalena Janczewska, redaktorka naczelna Radio SoVo.

W całej Polsce powstanie 30 oddziałów tego niezwykłego radia: 15 Senioralnych Grup Radiowych utworzonych na Uniwersytetach Trzeciego Wieku oraz 15 Grup Radiowych Osób z Niepełnosprawnością utworzonych w placówkach PSONI. Łącznie działa blisko 150 dziennikarzy – amatorów, a każdemu oddziałowi przewodzi przeszkolony lider.

– Założeniem projektu jest, aby w każdej grupie było po pięć osób: lider i czterech dziennikarzy, ale oczywiście można zapraszać inne osoby do współpracy – wyjaśnia Magdalena Janczewska.

Każda z grup otrzyma swój pakiet sprzętu: laptop, tablet, mikrofon, dyktafon, mikser dźwięku, kamerę ze statywem, oświetlenie do nagrywania, głośniki, słuchawki, myszkę – czyli niezbędny komplet, który będzie im potrzebny do pracy. Dziennikarze otrzymują także legitymacje prasowe oraz specjalne koszulki z logiem radio SoVo. Projekt potrwa do września 2022 roku, a przez cały ten okresu dziennikarze – amatorzy zostają objęci opieką merytoryczną i mentoringiem specjalistów. Jako pierwsze, w listopadzie ubiegłego roku pracę zaczęły oddziały radia z osobami z niepełnosprawnością intelektualną.

Dwudniowe szkolenia dla grup senioralnych miały odbyć się natomiast na początku roku w Warszawie. Jednak pandemia pokrzyżowała plany organizatorom, którzy ostatecznie zdecydowali się przeszkolić dziennikarzy z każdego z 15 oddziałów osobno. Gdy tylko pozwoliła na to sytuacja epidemiologiczna, wystartowały jednodniowe warsztaty z montażu audio i wideo. Pozostałe szkolenia zdecydowano się przeprowadzić online. Tam poznają zasady emisji głosu, przepisy dotyczące praw autorskich, a także udoskonalają swój warsztat dziennikarski. Do tej pory ekipa projektowa była już m. in. w Gniewie, Bydgoszczy, Środzie Wielkopolskiej, Kołobrzegu, Legionowie, Bytomiu, Nysie, czy Kłobucku. Niedawno do rodziny Radia SoVo dołączyły także Krosno i Sanok.

8 czerwca w Sanoku, a 9 czerwca w Krośnie odbyły się wspólne warsztaty dla dziennikarzy senioralnych z obu oddziałów radia. Dzięki bliskości obydwu miast słuchacze mieli więc możliwość szkolenia się nie jak inni przez jeden, lecz przez dwa dni. Seniorzy poznali Dziennikarze - seniorzy w akcjitechniki dziennikarskie, uczyli się warsztatu oraz dowiedzieli się jak tworzyć i montować materiały audio i wideo.

– Super, że udało się połączyć obie grupy, dzięki temu mieliśmy więcej czasu na naukę i mogliśmy lepiej przygotować naszych dziennikarzy do pracy. To na pewno zaowocuje świetnymi materiałami, a także ścisłą współpracą obu oddziałów. Na zajęciach uczestnicy radzili sobie świetnie, mieli masę pomysłów i zachwycali nas zapałem i entuzjazmem – relacjonuje Janczewska.

Warto jednak pamiętać, że każdy temat musi zostać zgłoszony i zaakceptowany przez redaktor naczelną. Tak jak w każdym profesjonalnym radiu, organizowane są kolegia redakcyjne, podczas których planowana jest ramówka.

– Dziennikarze mogą tworzyć różne materiały. Są specjalne bloki tematyczne przyporządkowane danemu okresowi. Jednak w radiu bardzo ważne są newsy – jeśli w regionie dzieje się coś ważnego to przekazujemy te informacje – kontynuuje.

Prowadzone są także audycje związane ze świętami, ważnymi datami, nowymi zjawiskami, czy też wydarzeniami w regionie. Warto jednak pamiętać, że radio ma zasięg ogólnopolski, a na portal wchodzą nawet Polacy mieszkający zagranicą. Dlatego dziennikarze muszą myśleć holistycznie przygotowując temat i sprawić, że będzie on ciekawy nie tylko dla konkretnej grupy wiekowej czy też mieszkańca danego regionu. Obowiązkiem każdej grupy jest stworzenie przynajmniej dwóch materiałów miesięcznie. Może to być audycja radiowa lub materiał filmowy.

Obecnie co miesiąc na portalu pojawia się ok. 30 materiałów audio i wideo. Docelowo, gdy grupy senioralne rozwiną skrzydła będzie ich dwa razy więcej. Wszystkie audycje są publikowane na portalu, co umożliwia dostęp do nich w każdej chwili. Po wakacjach, w wybranych dniach tygodnia radio będzie nadawane na żywo.

Pierwszym zadaniem, które otrzymali dziennikarze z Krosna i Sanoka jest stworzenie wizytówki swojego oddziału, na którą składają się: materiał wideo prezentujący UTW i grupę dziennikarską, zdjęcie główne oraz krótki opis. Każdy musi przygotować także swój unikalny jingiel do audycji – czyli krótki dźwięk, będący przerywnikiem transmisji, wraz z nazwą danego oddziału. Każda audycja będzie się zaczynała oraz kończyła właśnie od takiej melodii. To nie jedyna wizyta trenerów projektu w Krośnie i Sanoku. Po wakacjach rozpoczną się szkolenia dla szerszego grona słuchaczy i słuchaczek UTW.

– Nasi trenerzy odwiedzą wszystkie UTW posiadające oddziały radia oraz kilka wybranych uczelni. Na szkoleniach i warsztatach uczestnicy poznają nasz portal radiowy, a także nauczą się za jego pośrednictwem rozwijać swoje kompetencje cyfrowe i praktyczne umiejętności w zakresie m. in.: utrzymywania relacji z bliskimi, kontaktów towarzyskich, dbałości o prywatność, wyszukiwania informacji, aktywnego spędzania czasu wolnego, czy też rozwijania swojego hobby z wykorzystaniem Internetu. Serdecznie zapraszamy – mówi Janczewska.

Dziennikarzem można być w każdym wieku

W projekcie bierze udział kilkanaście miast z całej Polski m.in. z: Kołobrzegu, Gniewa, Giżycka czy Łodzi. Do senioralnych Grup Radiowych dołączyli również dziennikarze z Uniwersytety Trzeciego Wieku z Sanoka oraz z Krosna. Od 8 do 9 czerwca dziennikarze – amatorzy z obydwu miast mieli szkolenia. Na spotkaniach wykładowcy z Warszawy wyjaśnili im zasady pracy Grupy Radiowej, uczyli jak korzystać ze sprzętu audio oraz wideo, a także obsługi programów do montażu dźwięku i filmu oraz działania portalu.

– Zaczęły się one od zajęć teoretycznych. Po uzyskaniu wielu informacji dotyczących pracy w radiu oraz prawach autorskich przeszliśmy do zajęć praktycznych. Otrzymaliśmy sprzęt na którym mogliśmy zacząć się uczyć radiowej sztuki dziennikarskiej – wyjaśnia Grażyna Chytła, jedna z dziennikarek – amatorek.

Na pierwszych zajęciach przyszli dziennikarze skupili się na kwestii audio. Byli połączeni w pary. Każdy z nich musiał odegrać rolę dziennikarza pytającego oraz rolę rozmówcy. Musieli przygotować scenariusz rozmowy oraz zastanowić się nad pytaniami. Audycje dotyczyły dwóch miast: Sanoka oraz Krosna, w których to będą tworzone nowe senioralne Grupy Radiowe.

– Po rozmowach mieliśmy warsztaty z najlepszymi dźwiękowcami w naszym kraju. Dzięki tym warsztatom wiele mogliśmy się nauczyć od profesjonalistów. Wykładowcy byli bardzo cierpliwi, pomagali nam, odpowiadali na nasze pytania – wyjaśnia Grażyna.

Pod czujnym okiem wykładowców przyszli dziennikarze montowali audycje radiowe. Choć to bardzo czasochłonne zajęcie, wymagające precyzji oraz obycia to byli zadowoleni z efektów swojej pracy.

– Do radia trafiłam przez przypadek. W ubiegłym roku w listopadzie zdzwoniła do mnie Czesława Kurasz, która poinformowała mnie o tym projekcie. Powiedziała, że widzi mnie w zespole. Bardzo spodobała mi się ta propozycja, ponieważ od zawsze chciałam być dziennikarką – było to moje niespełnione marzenie – dodaje nasza rozmówczyni.

Podczas drugiego dnia szkoleń dziennikarze mieli zajęcia wideo. Podobnie jak w pierwszym dniu pierwsza część warsztatów składała się z zajęć teoretycznych, zaś druga z praktycznych.

– Nasi wykładowcy przygotowali specjalne studio, dzięki czemu mogliśmy zobaczyć, jak wygląda ono od kuchni. Jak ustawione jest oświetlenie, gdzie powinna znajdować się kamera, a także nasi zaproszeni goście. Udało nam się stworzyć materiał filmowy – wyjaśnia.

Aby uzyskać najlepsze efekty przed nimi jeszcze wiele pracy i nauki, jednak przyszli dziennikarze nie zrażają się i będą tworzyć kolejne materiały.

– W naszych audycjach, zarówno tych radiowych, jak i w materiałach filmowych chcemy przybliżyć szerszej publiczności, jak funkcjonuje UTW w Sanoku. Pragniemy promować nasz uniwersytet oraz działania na rzecz innych osób, a także nasze piękne miasto – dodaje Grażyna.

Czesława Kurasz, wiceprezes UTW w Sanoku podkreśla, że przystąpili do tego projektu ponieważ chcieli zdobyć praktyczne umiejętności w przygotowaniu audycji radiowych oraz tworzeniu materiałów wideo.

– Dla nas – studentów UTW jest to wyjątkowe zajecie które dostarczy nam wiele satysfakcji. Zdobędziemy również doświadczenie dziennikarskie. Naszą pięcioosobową grupę z Sanoka tworzą wspaniali ludzie oraz fachowcy w swoich dziedzinach. Wraz z Andrzejem Pańko wspólnie prowadzimy uniwersytet już od 14 lat, mamy wiele osiągnieć na różnych polach. Ponadto od 20 lat zajmuję się wolontariatem. Działania społeczne, praca z ludźmi dodaje sił do dalszego działania – uważa Czesława.

Pierwsza audycja

Zachęcamy do wsyłuchania pierwszej audycji UTW Krosno: KLIK

Łącznie w całym kraju przeszkolonych zostanie 5025 osób. Okres realizacji projektu luty 2020 – wrzesień 2022, jego budżet to niecałe 5 mln zł. Jest dofinansowany z Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa. Partnerami projektu są: Fundacja Pro Cultura (lider), Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną, Fundacja Zaczyn.

Dominika Czerwińska