103. rocznica urodzin ks. Zdzisława Peszkowskiego
Ks. prał. dr Zdzisław Peszkowski, h. Jastrzębiec urodził się 23 sierpnia 1918 r. w Sanoku. Był księdzem katolickim, oficerem kawalerii WP, doktorem filozofii, kapelanem papieża Jana Pawła II, kapelanem „Rodzin Katyńskich” i pomordowanych na Wschodzie oraz harcmistrzem i Kapelanem Naczelnym ZHP.
Fot. Witryna cukierni Peszkowskich w Sanoku (obecnie ul. Jagiellońska 10), lata 30. XX w. Stoją Zdzisław Peszkowski (z lewej) i Leopold Żołnierczyk (poległ 17 maja 1944 pod Monte Cassino).
Rodzina Peszkowskich prowadziła w Sanoku przy ul. Jagiellońskiej cukiernię. Zdzisław Peszkowski w 1938 r. zdał maturę w Gimnazjum Męskim im. Królowej Zofii. Od najmłodszych lat zaangażował się w działalność harcerską.
Ukończył słynną Szkołę Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu i otrzymał skierowanie do 20. Pułku Kawalerii w Rzeszowie. W czasie wojny obronnej 1939 r. dowodził plutonem ułanów i dostał się do niewoli sowieckiej. Więziony był m.in. w Kozielsku i Griazowcu. Wstąpił do armii Andersa. Awansowany do stopnia rotmistrza dowodził kompanią w 1. Pułku Ułanów Krechowieckich. Od 1944 r. zajmował się działalnością harcerską w Valivade – „polskim” miasteczku w Indiach.
Po wojnie ukończył studia w Oxfordzie na Polskim Uniwersytecie na Obczyźnie, a następnie w Seminarium Duchownym w Orchard Lake (USA). Był autorem książek poświęconych teologii, historii Polski, filozofii, literaturze. Dołożył wielu starań, by mogły powstać cmentarze wojskowe w Katyniu, Charkowie i Miednoje. W 1995 r. otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka a w 2005 r. został honorowym patronatem Hufca ZHP Ziemi Sanockiej. W latach 1958 i 2005 uczestniczył w zjazdach absolwentów Gimnazjum Męskiego w Sanoku.
Odwiedzał też Muzeum Historyczne w Sanoku. W 2004 r. Muzeum Historyczne w Sanoku wydało wspomnienia ks. Zdzisława Peszkowskiego: „Z grodu nad krętym Sanem w szeroki świat”, opowiadające o Sanoku lat 30. XX w. i młodzieńczych latach autora. Zmarł w szpitalu w Aninie, 8 października 2007 r. Jego pogrzeb odbył się 16 października 2007 r. Spoczął w krypcie w Panteonie Wielkich Polaków w Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie.
W latach 2005–2008 ks. hm. Zdzisław Peszkowski był patronem honorowym Hufca Ziemi Sanockiej ZHP, który rok po śmierci księdza, 10 listopada 2008 uroczyście przyjął nazwę Hufiec Ziemi Sanockiej im. ks. hm. Zdzisława Peszkowskiego[102][103]. Na fasadzie budynku Domu Harcerza w Sanoku przy ulicy Zielonej 39 (także tzw. Willa „Pod Topolami”) w dzielnicy Błonie została ustanowiona tablica pamiątkowa poświęcona ks. hm. Zdzisławowi Peszkowskiemu. Inskrypcja głosi: Na pamiątkę nadania Hufcowi ZHP Ziemi Sanockiej imienia Księdza hm. Zdzisława Peszkowskiego zuchy, harcerze, instruktorzy. Sanok 10.11.2008 r. W budynku 5 marca 2010 została otwarta Izba Pamięci ks. Peszkowskiego.
Symboliczna tablica nagrobna ku jego pamięci została umieszczona na grobowcu rodzinnym rodziny Peszkowskich na Cmentarzu Centralnym w Sanoku (w którym zostali pochowani jego rodzice i brat Bolesław), odnowionym i poświęconym 23 sierpnia 2008 przez proboszcza parafii Przemienienia Pańskiego w Sanoku ks. dr. Andrzeja Skibę, w 90. rocznicę urodzin księdza.
Obecnie imię ks. Peszkowskiego nosi jedna z sanockich szkół podstawowych, szkoła nr 4. 11 kwietnia 2018 roku uroczyście odsłonięto obraz, namalowany przez sanockiego artystę Arkadiusza Andrejkowa, który jest autorem również innych prac we wspomnianej szkole.
25 marca 2021 roku podczas sesji Rady Miasta nadano imię księdza Zdzisława Jastrzębiec Peszkowskiego Placowi Harcerskiemu – wniosek w tej sprawie złożyła harcmistrzyni Krystyna Chowaniec.
Ostatnie komentarze