MŚ opublikowało nową wersję projektu nowelizacji ustawy śmieciowej

MŚ opublikowało nową wersję projektu nowelizacji ustawy śmieciowej

Reforma od nowa. MŚ opublikowało nową wersję projektu nowelizacji ustawy śmieciowej. Rozdzielenie przetargów na odbiór i zagospodarowanie śmieci, zniesienie regionalizacji w zakresie przekazywania odpadów zmieszanych, umożliwienie gminom dopłacania do stawek za śmieci – to niektóre z rozwiązań, jakie znalazły się w nowej wersji projektu ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.

W poniedziałek, 18 marca na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano nową wersję projektu ustawy o utrzymaniu, czystości i porządku w gminach (z dnia 28 lutego br.).

Podobnie jak wersja z sierpnia 2018 r. obecny projekt proponuje nowe poziomy recyklingu, jakie będą musiały osiągnąć gminy, tj.:

1) 50 proc. wagowo – za 2020 r. i w latach następnych;
2) 55 proc. wagowo – od 1 stycznia 2025 r. i w latach następnych;
3) 60 proc. wagowo – od 1 stycznia 2030 r. i w latach następnych;
4) 65 proc. wagowo – od 1 stycznia 2035 r. i w latach następnych.

Ponadto gminy będą musiały osiągnąć poziom recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami innych niż niebezpieczne odpadów budowlanych i rozbiórkowych stanowiących odpady komunalne w wysokości co najmniej 70 proc. wagowo – za 2020 r. i w latach następnych.

Rozdzielne przetargi jednak zostają

Mimo sprzeciwu samorządów i branży odpadowej w najnowszej wersji projektu pozostawiono zapis o rozdzieleniu przetargów na odbiór i zagospodarowanie odpadów. Zgodnie z regulacją wójt, burmistrz lub prezydent miasta zobowiązany będzie do udzielenia zamówienia publicznego na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy, a w przypadku właścicieli nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, obowiązek zorganizowania przetargu w trybie ustawy Prawo zamówień publicznych.

W projekcie wskazano też, że zagospodarowanie odpadów komunalnych będzie mogło być wykonywane przez gminę lub związek międzygminny przy pomocy własnych pracowników, jednostek lub zakładów. Jeżeli zagospodarowanie odpadów komunalnych będzie organizowane przez gminę lub związek międzygminny w trybie zamówienia publicznego, w tym przetargu, to konieczne będzie ogłoszenie odrębnego postępowania od postępowania w sprawie udzielenia zamówienia na odbieranie odpadów komunalnych

Konsekwencją rozdzielenia przetargów będzie też zmiana wymagań dotyczących umów na odbieranie odpadów komunalnych. Zgodnie z projektem mają one zawierać informacje, do której instalacji będą przekazywane odpady komunalne odbierane przez wybranego wykonawcę (zrezygnowano z możliwości wskazania podmiotu zbierającego odpady, w przypadku niewielkich ilości odebranych odpadów selektywnie zebranych niepodlegających przekazaniu do instalacji komunalnych).

W projekcie zrezygnowano z ryczałtowego rozliczania się firm odbierających odpady komunalne wyłonionych przez gminę. Zdaniem resortu środowiska możliwość ryczałtowego rozliczania się utrudnia gminom kontrolę nad strumieniem odpadów komunalnych oraz może prowadzić do podwyższenia kosztów systemu (chodzi o przeszacowanie kosztów odbioru odpadów komunalnych).

W projekcie uregulowano też kwestie związane z opłatami śmieciowymi od domków letniskowych lub innych nieruchomości wykorzystywanych na cele rekreacyjno-wypoczynkowe. Zaproponowano, aby rada gminy mogła w uchwale, ustanowić stawkę ryczałtową dla domków letniskowych lub innych nieruchomości wykorzystywanych na cele rekreacyjno-wypoczynkowe nie wyższą niż 10 proc. przeciętnego miesięcznego dochodu rozporządzalnego na 1 osobę ogółem za rok od domku letniskowego lub od innej nieruchomości wykorzystywanej na cele rekreacyjno-wypoczynkowe.

Dwukrotność zamiast czterokrotności

Pod wpływem silnego lobby m.in. samorządów resort wycofał się z czterokrotnej różnicy w stawkach opłat za odpady segregowane i zmieszane. W obecnej wersji sankcją za nieprzestrzeganie przepisu dotyczącego obowiązku selektywnego zbierania odpadów komunalnych będzie naliczanie dwukrotnie wyższej opłaty.

W uzasadnieniu doprecyzowano, że kara ta będzie dotyczyć tylko tych właścicieli nieruchomości, którzy nie chcą selektywnie zbierać odpadów i np. notorycznie w pojemnikach na odpady zmieszane umieszczają odpady, które powinny być gromadzone selektywnie w pojemnikach na papier, metale i tworzywa sztuczne, szkło oraz odpady ulegające biodegradacji. Nie dotyczy to natomiast sytuacji, kiedy w wyniku pomyłki o charakterze incydentalnym, dany odpad zostanie zdeponowany do nieodpowiedniego pojemnika.

Dopłaty dla mieszkańców

W projekcie zaproponowano też mechanizm, który ma pomóc gminom w obniżaniu opłat ponoszonych przez mieszkańców. W tym celu rada gminy będzie mogła podjąć uchwałę o dopłacie ze środków własnych pozyskanych ze sprzedaży surowców wtórnych i produktów przygotowanych do ponownego użycia do stawek opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi dla właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy, w części dotyczącej gospodarstw domowych.

Koniec z regionami odpadowymi

Projekt przewiduje zniesienie obowiązku regionalizacji w zakresie konieczności przekazywania bioodpadów, niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych oraz pozostałości z sortowania i z procesów mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych, przeznaczonych do składowania.

Zdaniem autorów projektu zmiana ta wynika z problemów z zagospodarowaniem ww. odpadów w regionach oraz monopolizacją rynku. Po wprowadzeniu zmian odpady te będą mogły być przekazywane do instalacji położonych na obszarze całego kraju.

14-dniowe vacatio legis z wyjątkami

Nowa ustawa ma wejść w życie w ciągu 14 dni od uchwalenia. Wyjątkiem będą przepisy określające poziomy recyklingu i przygotowania do ponownego użycia odpadów komunalnych oraz upoważnienie dla ministra właściwego do spraw środowiska do określenia, w drodze rozporządzenia, sposobu obliczania tych poziomów, które wejdą w życie 1 stycznia 2020 r.

Z kolei przepisy dotyczące zniesienia instalacji ponadregionalnych oraz zakazu spalania odpadów komunalnych wejdą w życie z dniem 30 czerwca 2021 r. Z tą datą uchylony zostanie również przepis definiujący pojęcie odpadów zielonych.