Mała Ojczyzna – Wielka Historia

Mała Ojczyzna – Wielka Historia

Mała Ojczyzna – Wielka Historia to przedsięwzięcie realizowane od sierpnia do października 2022 r. przez Fundację Centrum Dialogu Między Religiami i Narodami w ramach programu „Patriotyzm Jutra” dofinansowanego ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie.

Przedsięwzięcie zostało zrealizowane na terenie Zakładu Karnego w Łupkowie. Edukacja historyczna była skierowana przede wszystkim do osadzonych w ZK Łupków, a także funkcjonariuszy SW, regionalistów, historyków. W ramach przedsięwzięcia zorganizowane zostały trzy warsztaty historyczno-praktyczne, podczas których osadzeni wykonali prace plastyczne i literackie dotyczące historii i kultury miejscowości z których pochodzą. Prace wzięły udział w konkursie i zostały ocenione i nagrodzone, a następnie powstała z nich wystawa.

Ponadto podczas działań w ramach projektu zostały zorganizowane dwa spotkania, podczas których przedstawiono historię wybranych miejscowości z Podkarpacia – Sanoka i Krosna, z których pochodziła część osadzonych biorących udział w projekcie. Historie tych miejscowości osadzeni poznali w kontekście wydarzeń historycznych, ciekawych historycznie miejsc i ludzi na przestrzeni wieków. Przykłady te posłużyły osadzonym do napisania o historii ich „Małych Ojczyzn” oraz wykonania prac plastycznych i literackich nich dotyczących. Podczas spotkań autorskie prelekcje dla osadzonych wygłosili historycy i regionaliści: Szymon Jakubowski – redaktor naczelny „Podkarpackiej Historii”, Artur Górecki z Centrum Dialogu Między Religiami i Narodami, przewodnik Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku, Joanna Albigowska z Zespołu Szkół nr 1 w Sanoku, dr Joanna Potaczek z Centrum Dialogu Między Religiami i Narodami, ZS nr 1 w Sanoku oraz przewodnik MBL. Podczas spotkań gościliśmy również historyków, regionalistów, osoby zainteresowane tematyką oraz przedstawicieli instytucji zaangażowanych w realizację inicjatywy, m.in. Zofię Woźną z Zasławia, której ojciec był pilotem w Krośnie, czy dr Stanisława Janusia z Rzeszowa. W przedsięwzięciu uczestniczył zastępca dyrektora Zakładu Karnego w Łupkowie płk Marek Kocaj, funkcjonariusze SW, przedstawiciele miejscowego samorządu oraz osoby od lat współtworzące edukację historyczną – Agata i Włodzimierz Kozieradzcy z Nowosielec oraz Krystyna i Roman Wojtuń z Turzego Pola.

Głównym celem przedsięwzięcia była edukacja historyczna, patriotyczna, obywatelska
i kulturowa osadzonych. W rezultacie osadzeni po wyjściu na wolność będą mogli dalej zgłębiać lokalną wiedzę historyczną, interesować się nią, poznawać nowe jej aspekty, przez zainteresowanie historią nie powracać do przestępstw. Działania te dały im początek dalszej drogi na wolności. Musimy przyznać że istnieje znaczna potrzeba dotarcia do osób wykluczonych społecznie przez pryzmat historyczny i zainspirowania ich w samodzielnym poszukiwaniu kontekstów historii. Jest to bardzo ważne w dla ich edukacji, przystosowania społecznego, wyrabiania postaw obywatelskich, patriotyzmu, wpajania pozytywnych bodźców niesionych przez historię, bohaterów narodowych i lokalnych patriotów.

W przedsięwzięciu istotne były również wartości płynące z wystawy prac osadzonych wykonanych w ramach warsztatów historyczno-praktycznych. Wystawa ta została wyeksponowana w Zakładzie Karnym w Łupkowie i udostępniana dla innych osadzonych, którzy dzięki przekazom z niej płynących zaczęli dostrzegać wartości historyczne, patriotyczne i obywatelskie miejscowości z których pochodzą – swoich małych, ale jakże ważnych – skrawków naszej Ojczyzny.

dr Joanna Potaczek
Centrum Dialogu Między Religiami i Narodami