„Republika marzeń” w Bibliotece – podsumowanie projektu BLISKO

„Republika marzeń” w Bibliotece – podsumowanie projektu BLISKO

Miejska Biblioteka Publiczna w Sanoku zakończyła realizację pierwszej części projektu „Republika marzeń. Biblioteka ośrodkiem aktywizacji społeczności lokalnych” w programie BLISKO (2023-2024), dofinansowanym ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, w ramach realizacji Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0 na lata 2021-2025, Kierunek interwencji 4.1.

Głównym celem projektu BLISKO (Biblioteka Lokalność Inicjatywy Społeczność Kooperacja Oddolność) jest wzmocnienie roli biblioteki jako „trzeciego miejsca”, jednoczącego społeczność lokalną poprzez działania przyczyniające się do rozwoju aktywnego czytelnictwa i uczestnictwa w kulturze.

W tegorocznej części projektu rozpisane zostały bloki tematyczne, obejmujące cykl szkoleń zorganizowanych dla bibliotekarzy i partnerów projektu, wydarzenia kulturalne i wyjazd studyjny. Kwota przyznanego dofinansowania na rok 2023 – 68 200 zł.

W dniach 19 września – 9 października roku zorganizowano pięć szkoleń. Główne cele to rozwijanie lokalnych partnerstw z biblioteką jako wiodącym podmiotem, będącym przestrzenią do wspólnej pracy, działalności twórczej i czytelniczej oraz integracji społeczności, a także wzmocnienie kompetencji uczestników, pozwalających na rozpoznanie i rozwój potencjału kulturowego lokalnych społeczności, w efekcie współpracę i inicjowanie różnorodnych działań kulturalnych. Ważnym elementem szkoleń i warsztatów była poszerzona wymiana doświadczeń i spostrzeżeń beneficjentów, co w efekcie służyć będzie włączaniu nowych środowisk w działania biblioteki i aktywizacji społeczności lokalnych.

Szkolenie pt.: „Senior w bibliotece. Warsztaty proczytelnicze, obejmujące problematykę międzypokoleniowej wymiany doświadczeń, biblioterapii, neurobiku, a także zagadnienia teatroterapii dla seniorów” prowadziła Wanda Matras-Mastalerz – doktor nauk humanistycznych w dziedzinie literaturoznawstwa, adiunkt w Instytucie Nauk o Informacji Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie, Prezes Zarządu Polskiego Towarzystwa Biblioterapeutycznego we Wrocławiu. Prowadząca przedstawiła metody pracy, terapii i zajęć, pozwalających na utrzymanie dobrej kondycji pamięci. Uczestnicy szkolenia poznali propozycje scenariuszy spotkań z seniorami oraz ogromną bazę literatury związanej z tematem spotkania.

Warsztaty z Mateuszem Świstakiem – opowiadaczem, edukatorem, pisarzem, podcasterem, stypendystą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, nosiły tytuł „Jak opowiadać baśnie… i wszystkie inne historie”. Uczestnicy ćwiczyli techniki komunikowania się, mówienia, płynnej zmiany tematu opowieści oraz utrzymywania zainteresowania słuchaczy.

Trzecie z kolei szkolenie poprowadziła Roksana Jędrzejewska-Wróbel – doktor literaturoznawstwa Uniwersytetu Gdańskiego, pisarka, autorka tekstów, laureatka wielu nagród i wyróżnień. „Warsztaty czytelnicze nt. działań międzypokoleniowych, wytwarzania więzi łączących młodzież i grupy senioralne z wykorzystaniem aktywności proczytelniczych” okazały się skarbnicą pomysłów na zajęcia łączące środowisko seniorów z dziećmi i młodzieżą. W trakcie warsztatów padło wiele pomysłów na zaangażowanie seniorów w pracę z dziećmi i młodzieżą.

Szkolenie przygotowane przez Damiana Kierka – dziennikarza, społecznika, animatora i edukatora, pomysłodawcę i realizatora szeregu przedsięwzięć o tematyce społeczno-kulturalnej, składało się z dwóch części: teoretycznej – „Aktywizacja społeczności lokalnych. Metody, narzędzia, dobre praktyki” oraz warsztatowej – „Biblioteka jako studio dźwięku i obrazu”. Część pierwsza objęła omówienie szeregu pojęć związanych z aktywnością i aktywizacją osób pochodzących z różnych środowisk. W drugiej prowadzący skupił się na narzędziach medialnych, które z powodzeniem można wykorzystywać do promowania działań w bibliotekach.

Tematem kolejnego szkolenia była „Praca z seniorami – metody i techniki pracy z osobami starszymi” Spotkanie poprowadziła Małgorzata Sielska – certyfikowany coach (ICF), psycholog w szkoleniu, kierownik projektów w zakresie pomocy społecznej, ekspert ds. innowacji w projektach międzynarodowych. Podstawową formą spotkania była dyskusja i wymiana doświadczeń pracy z seniorami, analiza zmian percepcji u osób w zaawansowanym wieku, problemy zdrowotne wpływające na funkcjonowanie w środowisku zewnętrznym oraz elementy niezbędne w pracy z seniorami.

We wrześniu odbył się dwudniowy wyjazd studyjny do Miejskiej Biblioteki Publicznej GALERIA KSIĄŻKI w Oświęcimiu. Celem wizyty było poznanie placówki i zasad jej funkcjonowania oraz szeregu nowoczesnych rozwiązań proczytelniczych, wprowadzonych po wybudowaniu nowego obiektu. W strukturach Galerii Książki działa Oświęcimski Instytut Praw Człowieka, który prowadzi działania edukacyjne na rzecz poszanowania praw człowieka, kształtowania postaw społecznych oraz wspierania dialogu między różnymi środowiskami i narodami. Zebrani wzięli udział w szkoleniu przygotowanym przez Aleksandrę Bielską pracownika OIPC pt.: Julia Ilisińska – „zwykła” niezwykła kobieta. Pomoc niesiona więźniom KL Auschwitz-Birkenau.

Głównym punktem drugiego dnia wyjazdu było Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście, gdzie oprócz zwiedzania Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau edukatorzy przeszkoleni zostali do pracy z młodzieżą w tematyce obozów zagłady, holokaustu i miejsc pamięci.

W październiku odbyły się imprezy kulturalne, zorganizowane w ramach realizowanego projektu. W trzecią rocznicę śmierci twórcy, zaprosiliśmy widzów na wieczór poezji Janusza Szubera pt. „Będąc ciągle tym samym” wg scenariusza Małgorzaty Szyszki. W nastrojowej scenerii Sali Portretowej Zamku Królewskiego Aldona Jacórzyńska i Piotr Michał Duda – aktorzy scen warszawskich – recytowali i śpiewali teksty poety przy akompaniamencie gitarowym Tomasza Szcześniaka.

Dzień później  w BWA Galerii Sanockiej aktorzy Teatru BWA wystąpili w przedstawieniu „Legendy bieszczadzkie i karpackie”. Spektakl wyreżyserował Sławomir Woźniak, autorem współczesnego opracowania tekstów jest Robert Bańkosz, oprawę muzyczną przygotowali Daria Kosiek i Maciej Harna.

Ostatnim działaniem projektowym były międzypokoleniowe warsztaty artystyczne z dziedziny teatru, muzyki i literatury skoncentrowane wokół słuchowiska „Drugi Pokój” autorstwa Zbigniewa Herberta. Poprzez cykl ćwiczeń zaczerpniętych z teatru alternatywnego, muzykoterapii i psychodramy dr Elżbiety Galińskiej uczestnicy próbowali rozeznać swoje potrzeby – zarówno materialne, jak i duchowe. Ponadto warsztaty koncentrowały się na nauce wzajemnego porozumiewania, zarówno w grupach młodzieżowych, jak i seniorskich oraz pomiędzy nimi. Warsztaty poprowadziła Małgorzata Szyszka – reżyserka, dramatopisarka, autorka wielu spektakli teatralnych i filmów dokumentalnych.

Spójna całość, jaką stworzyły bloki tematyczne realizowanego projektu oraz doskonałe kwalifikacje osób prowadzących szkolenia, spowodowały wzmocnienie kompetencji bibliotekarzy i partnerów. Nowe umiejętności łączenia działań w środowisku seniorów oraz dzieci i młodzieży, wymiana doświadczeń z placówkami w kraju oraz promowanie dobrych praktyk i konkretnych rozwiązań otworzyły nowe perspektywy na inicjowanie działań kulturotwórczych w lokalnych społecznościach.