Spotkanie z „ambasadorem wśród nietoperzy” w Sanoku

W latach 50. i 60. ubiegłego wieku populacja podkowca małego w Europie spadła do krytycznego poziomu, w niektórych krajach ten gatunek wyginął całkowicie. W związku z tym wszczęto działania, by podkowca uchronić przed całkowitym wyginięciem w Polsce.
W piątek odbyło się spotkanie z „ambasadorem podkowca wśród nietoperzy” Piotrem Firlejem, który o podkowcu opowiadał i zachęcał do działań na rzecz jego ochrony. Ambasadorem podkowca może być każdy, niekoniecznie przewodnik PTTK.

Podkowiec to jeden z najmniejszych nietoperzy występujących w Polsce. Długość ciała około 40 mm, rozpiętość skrzydeł do 250 mm, masa ciała 3,5-10 g. Przedramię o długości 37-42,5 mm. Skąd nazwa podkowiec? Pyszczek podkowca jest w kształcie podkowy. Co jeszcze jest szczególnego w podkowcu? Ma bardzo krótki zasięg echolokacji. Kiedy wylatuje np. z zamku, leci bardzo blisko ziemi, gdzie czekają na niego niestety przykre niespodzianki, np. koty czy kuny. Inna szczególna cecha podkowca to zwisanie bez przytulania się do innych. Zabarwienie ma brunatne. Podkowiec ma zdolność do zrównania ciepłoty ciała z temperaturą otoczenia, spowalnianie akcji serca i oddechu, co ogranicza do minimum straty energii w czasie spoczynku dziennego, jak i w trakcie snu zimowego czyli heterotermii.

Podkowiec w ciągu jednej nocy potrafi zjeść około 1000 komarów to stosunkowo dużo, skoro sam wazy tyle co łyżeczka cukru. Na zimę zapada w hibernację, jednak wybudza się trzy, cztery razy by zrobić… po prostu kupę. I się napić. Odchody nietoperza to guano, natomiast wodę spija z drewnianych belek, które na strychach kościołów czy cerkwi się znajdują. Podkowiec musi mieć odpowiednią przestrzeń by wlecieć na poddasze świątyni, dlatego montuje się specjalne tabliczki ostrzegające przed zamykaniem wlotów nietoperzy.

Na początku lat 90. ubiegłego wieku populacja podkowca małego szacowana była na 100 sztuk w Polsce. Do 2015 roku ilość podkowca wzrosła do ok. 10000 sztuk. W przeciągu 20 lat przybywało rokrocznie 500 osobników.

Występowanie podkowca małego w Polsce

LIFE PODKOWIEC+ LIFE12 NAT/PL/000060 to projekt łączący ochronę przyrody z ochroną wartości krajobrazowych, kulturowych i społecznych. Jego przygotowanie poprzedziło kilkanaście lat prac Programu ochrony podkowca małego w Polsce – priorytetowego działania PTPP „pro Natura”, które dziś jest największym i najbardziej kompleksowym programem ochrony nietoperzy realizowanym w Polsce, a zarazem jednym z największych w Europie.

Ambasador podkowca zachęcał do wycieczek trasą podkowca małego, który ma bardzo dobry gust i mieszka w starych zamkach, cerkwiach i kościołach, więc wycieczka na pewno będzie interesująca. Najmłodszych (i nie tylko) zachęca, by zrobić nietoperza z filcu.

Natomiast wszystkich bez wyjątku zachęca do śledzenia informacji o tym niezwykłym ssaku.