Zmiany w ustawie o pieczy zastępczej

Wprowadzenie centralnego rejestru miejsc pieczy zastępczej i zmiana zasad dysponowania pieniędzmi ze świadczenia 500 plus, które jest wypłacane na dzieci przebywające w pieczy zastępczej – to niektóre zmiany zawarte w projekcie nowelizacji ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.

O nowelizacji ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej mówiła wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej Elżbieta Bojanowska podczas 6 Kongresu Rodzicielstwa Zastępczego, który odbył się 16 maja w Warszawie w Ministerstwie Inwestycji i Rozwoju.

– Celem wprowadzanych zmian jest przede wszystkim wzmocnienie narzędzi wspierania rodziny, tak by liczba dzieci umieszczanych corocznie w pieczy zastępczej ulegała dalszemu stopniowemu zmniejszaniu, a także wprowadzenie mechanizmów zapewniających efektywniejsze pozyskiwanie nowych kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej czy chętnych do prowadzenia rodzinnego domu dziecka, tak aby dzieciom umieszczanym w pieczy zastępczej zapewnić optymalne warunki rozwoju – podkreśliła wiceminister Bojanowska.

W Polsce pod koniec ub. roku funkcjonowało 1 119 placówek opiekuńczo-wychowawczych. Placówki te oferowały 19 203 miejsc, a na koniec roku przebywało w nich 17 408 dzieci, co oznacza łączny spadek w całej pieczy instytucjonalnej w stosunku do grudnia 2016 roku o 805 dzieci.

Jak mówiła Elżbieta Bojanowska, „rodzinna piecza zastępcza to pożądane środowisko dla dzieci, które nie mogą być ze swoją rodziną”.  Zwróciła również uwagę na ważną kwestię, jaką jest usamodzielnianie pełnoletnich wychowanków w pieczy zastępczej.

– Ważnym obszarem nowelizacji jest również problematyka usamodzielnień pełnoletnich wychowanków pieczy zastępczej. Proces ten skutecznie przeprowadzony zapewnia bezpieczny start w dorosłość wychowankom pieczy zastępczej. Mam nadzieję, że nowe rozwiązania wpłyną pozytywnie na rozwój rodzinnej pieczy zastępczej – podkreśliła wiceminister.

Projekt nowelizacji ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej znajduje się obecnie na etapie opiniowania, a planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów to trzeci kwartał bieżącego roku.

Zmiany w dziedzinie pieczy zastępczej są wdrażane od stycznia 2012 roku, kiedy weszła w życie ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Zmiany mają ograniczyć rolę placówek opiekuńczo-wychowawczych, a zwiększyć rolę rodzinnych form pieczy zastępczej.

Zdaniem reosrtu rodziny, pracy i polityki społecznej, jak i NIK-u, zmiany w pieczy zastępczej w Polsce nie przebiegają wystarczająco szybko. Chodzi głównie o niewystarczający udział pieczy rodzinnej jako formy pieczy zastępczej. W Polsce ciągle zdarzają się przypadki umieszczania w pieczy zastępczej o charakterze instytucjonalnym dzieci poniżej 7 lat.

Po zmianie przepisów umieszczenie dziecka w pieczy automatycznie wiązałoby się z wprowadzeniem asystenta rodziny, byłby też zakaz umieszczania dzieci w placówkach opiekuńczo-wychowawczych, jeśli mają mniej niż 10 lat.

Nowelizacja zakłada także wprowadzenie centralnego rejestru miejsc pieczy zastępczej.

Zmienić miałyby się też zasady dysponowania pieniędzmi ze świadczenia 500 plus, które jest wypłacane na dzieci przebywające w pieczy zastępczej. Według zapowiedzi 20 proc. tego świadczenia, czyli 100 zł, co miesiąc byłoby przekazywane na wydzielony rachunek bankowy prowadzony przez starostę. Zgromadzone tam pieniądze dziecko będzie mogło odebrać po ukończeniu 18 lat.

Jak wyjaśniono w uzasadnieniu do projektu nowelizacji ustawy, na wniosek rodziny zastępczej lub prowadzącego rodzinny dom dziecka część dodatku gromadzonego dla dziecka umieszczonego w pieczy zastępczej, mogła by być wyższa, niż 20 proc, odpowiednio z jednoczesnym obniżeniem części wypłacanej rodzinie zastępczej lub prowadzącemu rodzinny dom dziecka.

Projekt nowelizacji zakłada, że wynagrodzenie przysługujące rodzinie zastępczej zawodowej i prowadzącemu rodzinny dom dziecka nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę.

Projekt ustawy zwiększa również rolę ministra rodziny w organizacji ośrodków adopcyjnych. Minister mógłby wystąpić do samorządu województwa o utworzenie ośrodka adopcyjnego lub jego likwidację. Co ważne, samorząd województwa byłby takim wystąpieniem związany.

Źródło: Serwis Samorządowy PAP

Projekt ustawy dostępny jest tutaj.