Razem czy osobno?

Wielokulturowa koegzystencja ludności Bieszczadów i Beskidu Niskiego do II wojny światowej

Przedsięwzięcie w ramach projektu naukowo-dydaktycznego „Edukacja historyczna w służbie resocjalizacji”, realizowanego na mocy porozumienia Okręgowego Inspektoratu Służby Więziennej w Rzeszowie i Centrum Dialogu Między Religiami i Narodami

27, 31 stycznia, 3, 4, 5, 7 luty 2020 r.

Łupków, Krajowice, Turze Pole, Trześniów, Kołaczyce, Szebnie, Sanok

Program:

27 stycznia 2020 r. (poniedziałek)

Mogiła w Krajowicach

11:00 – 12:00 Upamiętnienie ludności żydowskiej zamordowanej w 1942 r. w Krajowicach

31 stycznia 2020 r. (piątek)

Zakład Karny w Łupkowie

10:00 – 13:00

Bieszczadzcy „Sprawiedliwi”

Rozpoczęcie i wprowadzenie historyczne – kpt. Grzegorz Oleniacz (Zastępca Kierownika Działu Penitencjarnego Zakładu Karnego w Łupkowie)

Bieszczadzcy „Sprawiedliwi” – pomoc ludności żydowskiej podczas okupacji

niemieckiej na terenie powiatu sanockiego

Prelekcja dr Joanny Potaczek i kpt. Grzegorza Oleniacza

Wspomnienia osób ratujących i pomagających Żydom na terenie Bieszczadów oraz ich potomków

Zofia Woźna (Przewodnicząca Rady Osiedla Zasław w Gminie Zagórz), Sprawiedliwi ratujący Żydów

przebywających w obozie pracy przymusowej w Zasławiu

Adam Twers (Syn Sprawiedliwych wśród Narodów Świata – Stanisławy i Edwarda Twers oraz

wnuk Pauliny Twers z Zagórza, którzy uratowali Ashera Szwarca)

Romuald Zwonarz (Syn Franciszki i Józefa Zwonarz – Sprawiedliwych wśród Narodów Świata

z Leska, którzy uratowali żydowską rodzinę Wallach)

Teresa Czubska (Wnuczka Anny i Mieczysława Siwak ratujących rodzinę żydowską Fischbein

w Zmiennicy koło Brzozowa), Historia ratowania

Franciszek Szczepanik (udzielający wraz z matką pomocy Żydom w obozie pracy przymusowej

w Zasławiu), Wspomnienia

Agata Kozieradzka, Historia ratowania Żydów w Trześniowie i Turzym Polu

Moderatorzy spotkania ze „Sprawiedliwymi”: dr Joanna Potaczek, Agata Kozieradzka

Wystawa tematyczna prac osadzonych

3 luty 2020 r. (poniedziałek)

Turze Pole

10:00 – Zapalenie zniczy przy mogile Żydów zamordowanych podczas II wojny światowej

Trześniów

11:00 – Zapalenie zniczy w miejscu mordu Żydów w Trześniowie

4 luty 2020 r. (wtorek)

Miejsce pamięci przy Szkole Podstawowej w Szebniach

10:00 – 10:15 Apel Pamięci Ofiar Obozu Głodowego pod Jasłem przy Szkole Podstawowej w Szebniach.

Biblioteka w Szebniach

10:15 – 10:45 Koncert w wykonaniu uczniów ze Szkoły Podstawowej w Szebniach

10:45 – 11:45 Tragiczne losy ludności polskiej, rosyjskiej, romskiej, słowackiej i żydowskiej przebywającej w Hitlerowskim Obozie Pracy Przymusowej w Szebniach – wykład Zofii Macek

11:45 Projekcja filmu dokumentalnego pt. Obóz w Szebniach

5 luty 2020 r. (środa)

Gminny Ośrodek Kultury w Kołaczycach

11:00 – 13:00

Obóz w Szebniach – żywa lekcja historii (wykonanie: pracownicy Gminnej Biblioteki Publicznej w Jaśle z siedzibą w Szebniach

Wykład Zofii Macek (regionalistki, pisarki), Żydzi na Jasielszczyźnie

Emisja filmu pt. Obóz w Szebniach

7 luty 2020 r. (piątek)

9:30

Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku

Kościół pw. św. Mikołaja Cudotwórcy z Bączala Dolnego na terenie Parku Etnograficznego MBL w Sanoku

Nabożeństwo w intencji pokoju na świecie i pojednania narodów

(Spotkanie ekumeniczne przedstawicieli różnych religii i kultur)

10:30 – 15:30

Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku (Sala konferencyjna, Park Etnograficzny)

Sesja pt. Razem czy osobno?

Wielokulturowa koegzystencja ludności ziemi sanockiej i leskiej do II wojny światowej

Rozpoczęcie – Jerzy Ginalski, Dyrektor Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku

Wystąpienia zaproszonych gości

Marcin Krowiak (Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku), Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku, jako miejsce kontynuacji wielokulturowego dziedzictwa południowo-wschodniej Polski

dr Roman Bzdyk (Wójt Gminy Komańcza), Wielokulturowość ziemi komańczańskiej

Występ zespołu „Łem My” z Komańczy

Panel I – Rusini

Leon Niemczyk (przewodnik Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku, Centrum Dialogu Między Religiami i Narodami), Życie codzienne ludności rusińskiej do II wojny światowej

Artur Górecki (przewodnik Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku, Centrum Dialogu Między Religiami i Narodami), Religia Rusinów

Marianna Jara (Zespół „Łem My” z Komańczy), Tradycje, zwyczaje, stroje i jadło Łemków

Prezentacja strojów, wystawa sprzętów i ozdób łemkowskich

Akcent muzyczny w wykonaniu artystów z Gminy Tyrawa Wołoska

Stanisław Konieczny (przewodnik Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku), Poezja bieszczadzka

Panel II – Pogórzanie, Dolinianie

Anna Jurek (przewodnik Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku), Życie codzienne Pogórzan

Urszula Gołda (przewodnik Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku), Miejsca kultu religijnego – kapliczki przydrożne

Beata Baran (przewodnik Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku), Kultura, tradycja i zwyczaje Dolinian

Henryk Antoniewicz (przewodnik Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku), Zamieszańcy na Pogórzu

Występ zespołu śpiewaczo-obrzędowego „Pogórzanie” z Bieździedzy

Stanisław Konieczny (przewodnik Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku), Poezja bieszczadzka

Przerwa kawowa

Panel III – Żydzi

Jacek Koszczan (Stowarzyszenie na Rzecz Ochrony Dziedzictwa Żydów Ziemi Dukielskiej „Sztetl Dukla”), Religia żydowska

Akcent muzyczny ze słowem wprowadzającym poświęcony kulturze sanockich Żydów, Joanna Albigowska i młodzież z Zespołu Szkół nr 1 w Sanoku.

dr Joanna Potaczek (Centrum Dialogu Między Religiami i Narodami, Urząd Gminy Komańcza, przewodnik MBL Sanok), Życie codzienne ludności żydowskiej

Agata Kozieradzka (Ochotnicza Straż Pożarna w Nowosielcach, Centrum Dialogu Między Religiami i Narodami), Tragizm Żydów, na przykładzie obozu pracy katorżniczej w Trepczy

Występ Zespołu folkowego „Tereściacy” z Zawadki Rymanowskiej

Wystawa judaików ze zbiorów „Sztetl Dukla”

Panel IV – Romowie

Adam Bartosz (Muzeum Okręgowe w Tarnowie), Romowie w Karpatach

Występ Zespołu folkowego „Tereściacy” z Zawadki Rymanowskiej

Stanisław Konieczny (przewodnik Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku), Poezja bieszczadzka

Panel V – Miasteczko galicyjskie

Janina Karwieńcz (przewodnik Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku), Grupy społeczno- narodowościowe, współżycie i współzależność na przykładzie miasteczka galicyjskiego przełomu XIX i XX wieku

Akcent poetycki: Stanisław Konieczny (przewodnik Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku), Poezja bieszczadzka

Helena Urbańczyk (przewodnik Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku), Współczesne sposoby pamiętania o dawnej wielokulturowości Bieszczadów

Podsumowanie, dyskusja, zakończenie

Poczęstunek z degustacją potraw różnych narodowości

Współorganizatorzy:

Centrum Dialogu Między Religiami i Narodami

Zakład Karny w Łupkowie

Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku

Gmina Komańcza

Gminny Ośrodek Kultury w Komańczy

Parafia pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Trepczy

Zespół „Łem My” z Komańczy

Ochotnicza Straż Pożarna w Nowosielcach

Zespół Szkół nr 1 w Sanoku

II Liceum Ogólnokształcące w Sanoku

Gmina Tyrawa Wołoska

Gmina Zarszyn

Gminny Ośrodek Kultury w Zarszynie

Muzeum Okręgowe w Tarnowie

Urząd Miasta i Gminy Zagórz

Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Zagórzu

Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury i Sportu w Zagórzu

Gmina Jaśliska

Gminny Ośrodek Kultury w Jaśliskach

Gmina Kołaczyce

Gminny Ośrodek Kultury w Kołaczycach

Gmina Jasło

Zakład Karny w Jaśle

Gminna Biblioteka Publiczna w Jaśle z siedzibą w Szebniach

Szkoła Podstawowa w Szebniach

Stowarzyszenie na Rzecz Ochrony Dziedzictwa Żydów Ziemi Dukielskiej „Sztetl Dukla”

Komitet Upamiętnienia Mordu Żydów w Turzym Polu

Szkoła Podstawowa nr 6 w Sanoku

Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Sanoku