To był udany rok w Muzeum Historycznym 

To był udany rok w Muzeum Historycznym 

Pomimo trwającej pandemii koronawirusa dla Muzeum Historycznego w Sanoku był to udany rok. Rekordowe liczby turystów, które odwiedziły mury sanockiego zamku są tego doskonałym potwierdzeniem. O udanym roku, wydarzeniach oraz planach, które muzeum będzie realizowało opowiada Jarosław Serafin, dyrektor muzeum.

Od początku roku odwiedziło nas 62 tysiące turystów. Dotychczasowa frekwencja stanowi o tym, że będzie to najlepszy rok w historii pod względem odwiedzin, toteż nie mamy powodów do narzekań. Nadal jest mniej cudzoziemców, jednak w przeciwieństwie do ubiegłego roku ponownie gościmy wycieczki zorganizowane, w tym szkolne (oczywiście z zachowaniem reżimu sanitarnego). W naszym przekonaniu turyści czują się w murach zamku bezpiecznie, zresztą przy tej okazji ponownie pragnę zaakcentować, że muzea należą do najbezpieczniejszych miejsc w dobie pandemii.

Ufając w stopniowy regres pandemii mamy nadzieję, że przyszły rok może być co najmniej równie udany. Wychodząc z takiego założenia snujemy plany na 2022 rok. Zakładają one m.in. remont starej klatki schodowej, która wpasuje się do architektury zamku, a która była stworzona ponad 20 lat temu na potrzeby chwili. Zamierzamy odtworzyć w portalu wejściowym zamku oryginalne kartusze herbowe, które pierwotnie zdobiły główny portal. Zamek odzyska w ten sposób architektoniczny detal związany z jego renesansowym charakterem.

Pragnąc podsumować kończący się rok, można go również określić mianem intensywnego. Kalendarz imprez wypełniały liczne wystawy czasowe, plenerowych oraz zewnętrzne. Kluczowym punktem sezonu była wystawa malarstwa Zdzisława Beksińskiego w warszawskim Koneserze. Wydarzenie okazało się wielkim sukcesem, co ilustruje niebywała – przerastająca nasze oczekiwania frekwencja: wystawę odwiedziło 70 tys. osób w ciągu dwóch miesięcy. Co równie ważne, jej odbiór był bardzo pozytywny i zbierała zewsząd bardzo dobre recenzje. Najważniejsze jednak, że przypomniała ona stolicy o Zdzisławie Beksińskim, ponieważ minęło już kilka lat od ostatniej wystawy.

Warto dodać, że oprócz naszej wystawy odbyła się również ekspozycja Piotra Dmochowskiego w muzeum archidiecezjalnym – zbiegła się w czasie z naszym wydarzeniem oraz wystawa Agra-Art, czyli pokaz kolekcji japońskiej, która będzie w ciągu najbliższego roku oraz następnych lat systematycznie sprzedawana w Domu Aukcyjnym. Tu po raz kolejny podkreślamy, że muzeum nie sprzedaje obrazów Mistrza – obrazy obecne na aukcjach pochodzą z prywatnych kolekcji.

Również w muzeum odbywały się ciekawe, realizowane z rozmachem wystawy; za przykład niech służy tu wielka wystawa szabli polskiej wz. 1921, którą w najbliższych dniach zamykamy.

Udało się również zrealizować kilka istotnych projektów. Po długich pracach wprowadzany jest audio przewodnik w nowoczesnej formie. Przygotowana jest już aplikacja, w tym tygodniu odbywają się ostatnie próby i za kilka dni przewodniki będą oddane do użytku, by jeszcze w tym roku można było z nich korzystać. Audio przewodniki znacznie ułatwią i podniosą komfort zwiedzania, w szczególności dla indywidualnych gości, którzy sami będę chcieli zwiedzać ekspozycje ze wsparciem merytorycznym. Aplikacja będzie dostępna w kilku językach.

Koniec roku odbywa się pod znakiem wystaw historycznych i artystycznych. Niedawno odbyła się wystawa plenerowa Zbiorowy portret rodzin II RP oraz wystawa poświęcona dr. Oskarowi Schmidtowi. Niebawem, 20 grudnia otwarta zostanie przygotowana przez Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie wystawa pt. „Jaćwingowie”, traktująca o ludzie zachodnio-bałtyckim, które u schyłku późnego średniowiecza uległo zagładzie w konfrontacji z potęgą krzyżacką. Wystawa jest kontynuacją cyklu, bowiem w ubiegłym roku otwieraliśmy sezon wystawą średniowieczną Piast Total War. To cenny pretekst do lekcji muzealnych, do zgłębiania wiedzy o epoce średniowiecza w oparciu o materialne świadectwa i ciekawą narrację.

Być może jeszcze w tym roku lub na początku przyszłego – w zależności od sytuacji pandemicznej – będziemy otwierać wystawę poświęconą sylwetce Leona Getza. Właśnie upływa podwójna rocznica związana z jego osobą, czyli 125. rocznica jego urodzin i 50. rocznica śmierci. Chcielibyśmy upamiętnić jego osobę, ale także przybliżyć urocze i oryginalne malarstwo Getza.

Koniec roku oraz początek przyszłego przyniosą ciekawe propozycje w zakresie działalności wydawniczej. Zostanie wznowiony, a poszukiwany na rynku album fotografii Sanoka tom I, o który stale jesteśmy pytani przez sanoczan, przez miłośników miasta i ziemi sanockiej. W opracowaniu natomiast jest tom 4 – gdzie znajdą się kolejne pozycje fotograficzne z naszego zbioru – nieznane i niepublikowane dotąd fotografie ukazujące dawne oblicza Sanoka oraz katalog galerii malarstwa XX-wiecznego im. Marii i Franciszka Prochasków, który niebawem ujrzy światło dzienne. Będzie to szalenie ciekawa pozycja ilustrująca w sposób przekrojowy dorobek kolorystów polskich i artystów z kręgu Ecole de Paris, których prace znajdują się w zbiorach Muzeum Historycznego i które stanowią część ekspozycji stałej w piwnicach Zamku. Autorem tekstu będzie Wiesław Banach, co gwarantuje najwyższy poziom merytoryczny wydawnictwa.

Na przyszły rok zaplanowano szereg wydarzeń podyktowanych w dużej mierze kalendarzem oraz szczególnymi rocznicami. Jeśli chodzi o wystawy artystyczne to będziemy prezentować dorobek dwóch postaci, które utrwaliły się w pamięci sanoczan. W pierwszą rocznicę śmierci zaprezentujemy wystawę twórczości Władysława Szulca, będzie to także okazja do spotkania i wspomnienia jakże ciekawego artysty i ciepłego człowieka. W tym roku upływa również 10. rocznica śmierci innego ważnego twórcy sanockiego – Tadeusza Turkowskiego. Także jego twórczość zostanie przypomniana osobną wystawą czasową. Jeśli chodzi o wydarzenia o charakterze historycznym, przywołania domaga się rocznica uchwalenia orderu Virtuti Militari. Upamiętnieniu tego wydarzenia posłuży wystawa, która – mam taką nadzieję – zostanie stworzona dzięki życzliwości prywatnych kolekcjonerów, którzy od lat wspierają Muzeum przy podobnych okazjach.

Ponadto chcemy przywrócić format „Weekendu z Beksińskimi” – centralnym wydarzeniem w sezonie letnim będzie trzydniowy festiwal związany nie tylko ze Zdzisławem, ale również z jego synem Tomaszem. Będzie to wydarzenie artystyczne, ale także kulturalne. Przygotowana zostanie wystawa niepublikowanych wcześniej prac Zdzisława Beksińskiego, zamierzamy także wypożyczyć obrazy z kolekcji prywatnych, które sprowadzimy do Sanoka. Do tego dojdą spotkania z ciekawymi postaciami, związanymi z życiem Zdzisława i Tomasza Beksińskich. W ten sposób chcemy już na stałe wprowadzić to wydarzenie do naszego kalendarza.

Jednocześnie myślimy o wystawach Beksińskiego prezentujących jego twórczość poza granicami naszego kraju. Wiosną 2023 roku odbędzie się wystawa w Budapeszcie. Wiele wskazuje na to, ze fotografie Beksińskiego będą pokazywane na Bałkanach. Pracujemy nad kolejnymi wystawami transatlantyckimi – w tym celu prowadzimy rozmowy z Fundacją Kościuszkowską, obliczone na organizację wystawy w Nowym Jorku.

17 grudnia odbędzie się premiera nowego albumu z twórczością Zdzisława Beksińskiego w wersji najbardziej ekskluzywnej. Z przekonaniem można powiedzieć, że będzie to najpiękniej wydany album przez zasłużone dla promocji Mistrza wydawnictwo Bosz. Zawarte w albumie teksty są autorstwa Wiesława Banacha oraz wieloletniego przyjaciela Beksińskiego, znakomitego tenora Wiesława Ochmana. Będzie to prawdziwa gratka dla fanów artysty. Ponadto zaplanowane jest spotkanie z autorami oraz wydawcą.
Z początkiem roku, również we współpracy z wydawnictwem Bosz planujemy spotkania autorskie z Dorotą Szomko-Osękowską, pracownicą naszego muzeum, która napisała ciekawą książkę „Beksiński. Wizje życie i śmierci” – to zupełnie nowe spojrzenie na twórczość Beksińskiego przez pryzmat filozofii egzystencjonalnej. Jest to książka pełna świeżych, odkrywczych obserwacji, napisana znakomitym językiem.

Także w początku przyszłego roku (termin warunkowany będzie przez sytuację epidemiczną), planowany jest koncert, w którym wezmą udział pianiści młodej generacji. Wydarzenie współorganizowane przez Fundację Pianistyki Polskiej będzie miało charytatywny cel – zebrane środki będą przeznaczone na pomoc dla wychowanków Domu Dziecka w Sanoku.

Zapraszamy!

Rozmawiała Dominika Czerwińska